Người xưa tin rằng có rất nhiều loài chim mang ý nghĩa tốt lành như: phượng hoàng, chim công, chim ác là (magpie)… Tuy chúng đều mang những ý nghĩa rất tốt nhưng lại không mấy gần gũi với con người.
Thân thế của hai chú chim trong câu đối trên thực ra cũng không có gì quá xa lạ. Họ đặc biệt quen thuộc với cuộc sống của người dân ở nông thôn. Đó là, chim sẻ và én.
chim sẻ
Ở nông thôn, chim sẻ thích ở trong nhà của người khác. Những ngôi nhà được làm bằng cỏ, lợp bằng gỗ và ngói, có nhiều khoảng trống nên chúng thường sinh sống và làm tổ ở đây.
Những nơi chim sẻ chọn thường vững chắc và ổn định. Nói cách khác, chim sẻ làm tổ chứng tỏ gia đình đó có một ngôi nhà kiên cố, gián tiếp chứng tỏ khả năng kinh tế của họ.
Người xưa cũng cho rằng, chim sẻ đến làm tổ trong nhà chứng tỏ phong thủy gia đình người đó tốt. Ngoài ra, loài chim này còn mang ý nghĩa đông con cháu. Ngày xưa, người ta còn mang chim sẻ về nhà cho chúng làm tổ, sau gọi là “tân hầu”.
chim én
Trong mắt mọi người, chim én tượng trưng cho điềm lành. Khi mùa xuân đến, đàn én từ phương Nam trú đông cũng bay về “quê hương” phương Bắc. Đây là báo hiệu một mùa khắc nghiệt đã qua, mùa sinh sôi đã đến. Vì vậy, người ta coi chim én là điềm lành.
Chim én cũng rất cẩn thận khi xây tổ. Nếu môi trường xung quanh mất vệ sinh và không an toàn, chúng sẽ không ghé thăm. Tính chất nơi trú ngụ của loài chim này cũng giống như tiêu chí chọn nhà của người xưa.
Đa số có tiền ngày xưa đều sống trong những ngôi nhà cao cổng, kín cổng cao tường. Để không bị quấy rầy khi làm tổ, chim én thích xây tổ ở những nơi có mái hiên cao. Do đó, trên mái hiên của những ngôi nhà giàu có, người ta thường có thể nhìn thấy những con én làm tổ trên đó.
Không chỉ vậy, chim én còn có đặc tính là ít nói. Người giàu không phải lo chuyện ăn, ở, sẽ ít cãi vã hơn. Việc chim én bay vào nhà chứng tỏ gia đình này hòa thuận, khá giả.
Hơn nữa, giữa phòng ở của nhà giàu và nơi chim én làm tổ, có một khoảng cách nhất định, nếu chim én sống ở đây, nói chung sẽ an toàn hơn.
Có thể thấy câu nói “Hai loài chim vào nhà, nhất định có tin vui” là sản phẩm từ kinh nghiệm quan sát của người xưa. Dù giải thích theo phong thủy hay thực tế, câu nói trên đều có sự hợp lý nhất định. Hiện nay loài chim này chưa xuất hiện nhiều nhưng nếu may mắn người ta vẫn có thể bắt gặp chúng đến làm tổ trong nhà.
