Ít người biết rằng vào thời nhà Thanh vẫn có một người phụ nữ đi khắp thế giới, bất chấp tư tưởng phong kiến hạn chế đôi chân của phụ nữ thời bấy giờ. Bà cũng là người đầu tiên giới thiệu thần thoại Hy Lạp tới Trung Quốc và sử dụng lịch phương Tây.
Bà chính là Thiên Sĩ Ly, “mẹ chồng hiện đại nhất” thời nhà Thanh.
Ở thời đại đó, Thiên Sĩ Lý đã có thể du lịch Nhật Bản và châu Âu, viết nhiều nhật ký du lịch, thậm chí còn đưa cả con dâu đi cùng, điều đó không hề dễ dàng.
Nhìn cặp mẹ chồng – con dâu này, nhiều người phàn nàn: Tầm nhìn đủ rộng, sao có thời gian tạo ra mâu thuẫn giữa mẹ chồng và con dâu?
Kết hôn muộn
Dưới thời vua Hàm Phong, Thiên Sĩ Ly sinh ra trong một gia đình trí thức. Các bạn nữ cùng tuổi đọc “Phụ nữ” (bài học về công đức), nhưng lại thích đọc “Tam Quốc”.
Năm 10 tuổi, cô thích tìm hiểu những câu chuyện về những người phụ nữ tài giỏi.
Tuy nhiên, vào thời nhà Thanh, phụ nữ hiếm khi được đề cao về tài năng học vấn, với quan niệm con gái đến tuổi phải lấy chồng và không được có ước mơ văn chương cao cả. Thiên Sĩ Ly quyết tâm tạo ra tác phẩm của riêng mình.
Thiên Sĩ Lý
Thiên Sĩ Ly kết hôn ở tuổi 29 với Tiến Tuân, một nhà ngoại giao cuối thời nhà Thanh. Phải biết rằng đây là thời nhà Thanh, kết hôn ở tuổi này thực sự đã quá muộn. Qua đây, chúng ta có thể hiểu được cô ấy đã phải chịu đựng bao nhiêu áp lực.
Qian Xun đã có kinh nghiệm du lịch tới Anh, Pháp, Bỉ và các nước khác. Sau khi trở về Trung Quốc, ông giúp đỡ triều đình trong công việc đối ngoại. Vì vậy, ông có lối suy nghĩ đặc biệt cởi mở và không đặt nặng tư tưởng “trọng nam khinh nữ”. Ông tiên phong mở kênh du học Nhật Bản và nhờ kênh này, Lỗ Tấn đã rời bỏ quê hương.
Tiến Tuấn thường kể cho Thiên Sĩ Ly nghe về những trải nghiệm của anh ở châu Âu. Lúc đó cô mới nhận ra, phụ nữ ngoại quốc cách xa hàng nghìn dặm có tâm hồn phóng khoáng, trong sáng và tự tin, khác hẳn với những người phụ nữ xung quanh.
Vì vậy, cô cũng mong muốn được ra nước ngoài để mở rộng tầm nhìn.
Ý tưởng này đã gây ra sự náo động trong gia đình. May mắn thay, chồng cô đã đứng về phía cô và đưa vợ đi công tác ở Nhật Bản.
Khi đó, Thiên Sĩ Ly theo chồng sang Nhật Bản làm phu nhân đại sứ ngoại giao, sau đó chu du nhiều nước châu Âu, mở cánh cửa bước vào thế giới mới. Cô trở thành một trong những phụ nữ Trung Quốc đầu tiên khám phá thế giới bên ngoài.
Du lịch thế giới
Trong thời gian ở Nhật Bản, Thiên Sĩ Lý đã đến thăm nhiều danh lam thắng cảnh và viết nhiều bài thơ, tiểu luận ghi lại phong tục, văn hóa của đất nước này.
Một ngày nọ ở Osaka, bà đưa con dâu đi dưới mưa để tham dự một cuộc triển lãm. Vào thời điểm đó, các bà nội trợ truyền thống của Trung Quốc hiếm khi ra ngoài và gần như không bao giờ ra khỏi nhà, huống chi là bất chấp mưa rào để chen vào một nơi nào đó. Vì thế con dâu bà cảm thấy khó chịu.
Thiên Sĩ Ly nhìn vẻ mặt của con dâu thì an ủi: “Chuyến đi hôm nay là để mở rộng kiến thức. Dù chúng ta đi dưới trời mưa nhưng cũng không phải là bất lịch sự.”
Bằng cách này, họ đã trở thành những người tiên phong đưa phụ nữ Trung Quốc đến tham quan các triển lãm thế giới.
Bà từng viết bài thơ “Nghe trẻ hát trên xe”:
“Những âm thanh của thiên nhiên trong trẻo và tự do, trẻ con cũng có thể nghe được những âm thanh trong trẻo này. Tại sao trẻ em Trung Quốc sinh ra lại khó khăn như vậy? Chúng vùi đầu đọc thơ cổ sau cánh cửa sách chật kín” (tạm dịch).
Cô tràn ngập cảm xúc về sự khác biệt trong nền giáo dục giữa Trung Quốc và Nhật Bản.
Những đứa trẻ được triều đình nhà Thanh chọn đi du học Mỹ
Khi rời Tokyo, Nhật Bản, cặp đôi lên đường sang Nga, chuẩn bị tiếp tục du lịch vòng quanh thế giới. Sau hơn một tháng, họ đến Vladivostok. Thiên Sĩ Lý đã mô tả nơi này trong nhật ký du lịch của mình:
“Hòn đảo đứng một mình và ngọn hải đăng cao chót vót” vừa đẹp vừa gần gũi.
Dừng chân bên hồ Baikal, trong đầu cô hiện lên câu chuyện kinh điển về người chăn cừu mà cô từng đọc trong một cuốn sách. Cô cũng vượt sông Selenge chảy qua Mông Cổ, miền Trung và miền Đông nước Nga.
Cô cũng đã đến thăm Đức, Pháp, Anh, Ý, Bỉ và các nước khác, cũng như các thủ đô cổ xưa của Ai Cập và Hy Lạp. Cô ấn tượng nhất với Vương cung thánh đường Thánh Phêrô nằm ở Vatican.
Khi ấy, Thiên Sĩ Ly đã bước vào tuổi già, cùng con cháu nô đùa, bà vẫn đầy tò mò về thế giới, thường dẫn cháu ra ngoài cửa nhà thờ để nghe ca đoàn hát.
Tiên Đạo Tôn, con trai Thiên Sĩ Lý, là nhà văn, thông dịch viên Trung Quốc, đồng thời cũng là bạn thân của nhà văn nổi tiếng Lỗ Tấn.
Thiên Sĩ Ly là một người phụ nữ tài năng với khả năng ngôn ngữ vô cùng mạnh mẽ. Cô nhanh chóng thông thạo ngôn ngữ của những nơi cô đến thăm nên hầu như không có rào cản ngôn ngữ trong chuyến du lịch của mình.
Sau khi sang Nhật, cô nhanh chóng tự học tiếng Nhật và làm thông dịch viên cho chồng. Từ Nga đến Tây Ban Nha đến Ý, cô học tiếng Latin và tiếng Hy Lạp cổ.
Đồng thời, bà còn cho con dâu đi du học, điều này gây chấn động lớn vào cuối thời nhà Thanh, nhưng bà không quan tâm lắm, bà nhận thức thế giới bằng chính đôi chân của mình, tầm nhìn của bà là vượt xa thời nhà Thanh. .
Sau khi du lịch khắp thế giới, cô viết cuốn du lịch “Trở về những bản ghi ẩn giấu”, giới thiệu thần thoại Hy Lạp và Tolstoy về Trung Quốc.
Khai sáng phụ nữ
Sau khi trở về Trung Quốc, Thiên Sĩ Ly bắt đầu tập trung vào việc viết sách, ghi lại tất cả những gì mình thấy và nghe, tiên phong viết nhật ký du lịch nước ngoài của phụ nữ Trung Quốc.
“Hành trình của mèo” được xuất bản chính thức vào năm 1903 và được chia thành ba tập, tập đầu tiên mô tả những trải nghiệm của Thiên Sĩ Ly ở Tokyo, Osaka, Nhật Bản, tập giữa và tập thứ hai mô tả những gì ông nhìn thấy ở Vladivostok, Siberia, Petersburg và những nơi khác.
“The Hidden Rules” ghi lại những trải nghiệm của vợ chồng Thiên Sĩ Ly ở Anh, Pháp, Đức, Hà Lan, Ý và nhiều nơi khác. Có hai bài phân loại một cách có hệ thống các vị thần của Hy Lạp cổ đại và La Mã cổ đại.
Ngoài những ghi chú về chuyến du lịch, cô còn viết những tác phẩm mô tả những suy nghĩ, cảm xúc của mình về khái niệm giáo dục nước ngoài.
Sau hơn 10 năm rong ruổi, Thiên Sĩ Ly trở về Trung Quốc và tự hỏi, ngoài việc viết sách, bà còn có thể làm được gì cho người dân?
Cô quyết định bắt đầu với phụ nữ.
Trong những năm ở Nhật Bản, cô đã có rất nhiều bạn bè. Một số người làm việc tại các trường học ở Tokyo, một số khác làm hiệu trưởng các trường nữ sinh… Họ đều có sự nghiệp độc lập, địa vị xã hội cao, tiếp nhận một hệ thống giáo dục mới tương đối hệ thống và quan điểm tư tưởng của họ cũng ảnh hưởng tinh tế đến hành động và hành động của Thiên Sĩ Ly. những suy nghĩ.
Sau đó cô mới nhận ra rằng phụ nữ thực sự có thể đòi hỏi quyền lợi của mình và nắm giữ những vị trí quan trọng trong xã hội.
Tác phẩm “Hành trình của mèo” của Thiên Sỹ Lý
Vì vậy, những năm cuối đời, Thiên Sĩ Ly bắt đầu hoạt động vì nữ quyền. Bà nhấn mạnh trong lý thuyết của mình, người mẹ là người thầy đầu tiên của con cái nên việc học hành của phụ nữ trực tiếp quyết định tương lai của đất nước.
Ngoài ra, bà còn là người đầu tiên vào cuối thời nhà Thanh sử dụng lịch dương và thúc đẩy lịch phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế.
Người phụ nữ đi trước thời đại này đã sống đến 81 tuổi.
Thiên Sĩ Lý dành cả cuộc đời để đọc hàng ngàn cuốn sách và khám phá nhiều nơi, sau đó mang những gì mình thấy, nghe và cảm nhận về Trung Quốc, truyền bá những tư tưởng tiến bộ của mình cho phụ nữ.
Người phụ nữ hiện đại này chưa bao giờ để ý đến những chuyện gia đình tầm thường nhưng vẫn có con cháu ở bên cạnh, một gia đình hòa thuận, một cô con dâu du học và những quan niệm tiến bộ được truyền lại cho bà. trở lại với mọi thành viên trong gia đình.
Trong lịch sử lâu dài, luôn có rất nhiều phụ nữ có bản chất cầu tiến. Dù thời gian buộc họ phải bó chân, chăm sóc chồng con trong phòng kín nhưng họ vẫn muốn ra ngoài, khám phá thế giới và học hỏi những điều mới mẻ.
Mặc dù họ chỉ là thiểu số trong thời đại của mình nhưng họ là những người dẫn dắt tương lai.
Nguồn: Zhihu
