Những ngọn đồi cao mang hơi thở hùng vĩ, những thung lũng đẹp đến tuyệt vời mà bất kỳ du khách nào cũng muốn đặt chân tới và thậm chí là những cuộc gặp gỡ bất ngờ với các loài động vật hoang dã.
Đó là tất cả những gì người ta vẫn nhớ về ngôi làng Geamana xinh đẹp của xứ sở thần tiên Romania.
Geamana từng rất đẹp trong ký ức của người dân nơi đây.
Thiên nhiên đã ưu ái nơi đây hơn bất kỳ vùng đất nào khác nhưng con người lại không trân trọng sự ưu ái đó.
Những con số và vấn đề kinh tế đã khiến người ta sẵn sàng “giết chết” một vùng đất để mà giờ đây khi nhắc đến Geamana chỉ có một ngôi làng hoang tàn bị bao phủ bởi sự ô nhiễm kinh hoàng.
Đánh đổi không công bằng?
Geamana không chỉ đẹp mà còn có mỏ đồng khổng lồ – mỏ đồng Rosia Poieni nằm ở vùng núi Apuseni. Đây được coi là nơi có trữ lượng đồng lớn nhất Romania (chiếm khoảng 65% tổng trữ lượng đồng của cả nước). Tuy nhiên, đây cũng chính là lý do khiến nó trở thành “miếng bánh béo bở” được người ta ngó tới.
Năm 1977, người ta quyết định tiến hành khai thác mỏ Rosia Poieni. Chỉ trong vòng 1 năm, dự án được triển khai với tốc độ gấp rút, hơn 1.000 người dân sinh sống tại đây đã phải sơ tán.
Vào thời điểm đó, công suất khai thác đạt khoảng 11.000 tấn đồng/năm. Xét về mặt lợi nhuận, đây là một con số khổng lồ mà bất kỳ nhà kinh tế nào cũng vui mừng. Tuy nhiên, đổi lại một mảnh đất thiên nhiên tươi đẹp đã phải hy sinh.
Hơn 400 mái nhà dần được thay thế bằng hồ nhân tạo với chức năng chính là lưu trữ bùn từ quá trình khai thác mỏ. Càng ngày, hồ nước đó càng lớn, “nuốt chửng” mọi thứ ở Geamana, để lại khung cảnh hoang tàn và u ám đầy tiếc nuối đến đau lòng.
Chỉ còn lại sự tiếc nuối
Hồ nước khổng lồ màu cam, đỏ, vàng khiến khung cảnh ở Geamana trở nên rực rỡ như ánh hoàng hôn. Đối với những người không biết sự thật, có lẽ khung cảnh đẹp như tranh vẽ.
Nhưng nó chứa đầy hóa chất độc hại, bao gồm cả xyanua. Mỗi năm, độ cao lớp bùn đáy hồ tăng thêm khoảng 1m. Hàng trăm hộ gia đình, trường học, vườn tược, thậm chí cả nghĩa trang hiện đang chìm trong nước thải độc hại.
Thấp thoáng trên bùn và nước chảy không biết nơi nào, người ta nhìn thấy đỉnh của một nơi linh thiêng, nơi từng là nơi tụ họp của những người dân sống ở đây – nhà thờ địa phương.
Từ những hố thấp nhất đến những đỉnh cao nhất, nước bị ô nhiễm nặng nề, thứ nước độc hại làm vấy bẩn không khí, bao phủ những mái nhà, những cây cao nhất và ký ức về Geamana.
Thấp thoáng trên bùn và nước chảy không biết nơi nào, người ta nhìn thấy đỉnh của một nơi linh thiêng, nơi từng là nơi tụ họp của những người dân sống ở đây – nhà thờ địa phương. Một ngày nào đó, mái nhà thờ này cũng có thể biến mất. Nhưng cho đến ngày nay, đó vẫn là bằng chứng duy nhất cho thấy dưới lớp bùn độc hại này từng có một ngôi làng xinh đẹp mang tên Geamana.
Để có thể khai thác mỏ Rosia, người ta đã “vẽ ra” một lời hứa về một cuộc sống tốt đẹp và giàu có hơn cho người dân Geamana, và họ đã thỏa hiệp với lời hứa đó.
Tuy nhiên, thay vì có nơi ở mới cách đó chỉ 7km, họ lại phải di chuyển đi 100km với số tiền nhỏ hơn rất nhiều so với “lời hứa” bắt đầu cuộc sống mới. Điều này đã tạo ra sự phẫn nộ rất lớn trong dân làng Geamana cũ.
Geamana có nghĩa là “song sinh”. Phải chăng đó là một lời tiên tri rằng lịch sử của Geamana cũng sẽ lặp lại ở một vùng đất khác?
Nguồn: Khoa học ZME
