“Khối đất” biết tỏa hương
Một ngày năm 2015, Roberto Bertolusso, sống tại thị trấn Alba, vùng Piedmont, Đông Bắc nước Ý, cùng chú chó cưng của mình đi dạo trong rừng như thường lệ. Đột nhiên, con chó dường như ngửi thấy mùi gì đó. Nó ngay lập tức chạy dưới gốc cây sồi và cố gắng đào đất không ngừng nghỉ.
Sau một hồi đào bới, chú chó của Roberto đã tìm thấy một “cục đất” có hình thù kỳ lạ. Roberto thấy con chó của mình liên tục ngửi vật này như thể bị thu hút nên đã nhặt nó lên để xem xét. Quả thực, “khối đất” này tỏa ra mùi thơm rất nồng nàn. Nó khiến Roberto cảm thấy rất đặc biệt. Thế là anh gói nó lại và mang về nhà.
Roberto đã liên hệ với một nhà hàng nổi tiếng trong khu vực để nhờ các chuyên gia ở đó giúp kiểm tra. Sau khi kiểm tra kỹ lưỡng, các đầu bếp của nhà hàng khẳng định đây chính là loại nấm truffle trắng nổi tiếng. Truffle – Món quà từ mẹ thiên nhiên. Chúng thường được sử dụng trong bữa ăn của giới siêu giàu. Giá của chúng có thể lên tới hàng tỷ đồng. Khi biết được thông tin này, người đàn ông cảm thấy rất choáng váng.
Truffle – Loại nấm đắt như kim cương
Nấm truffle tuy không có vẻ ngoài hấp dẫn nhưng lại luôn nằm trong danh sách những món ăn đáng mơ ước nhất thế giới. Người ta thậm chí còn so sánh loại nấm này với “kim cương đen” của tất cả các loại thực phẩm, không chỉ vì chất lượng tuyệt vời mà còn vì giá thành cực cao.
Người ta còn ví nấm Truffle như “viên kim cương đen” của mọi loại thực phẩm (Ảnh: NatGeo)
Truffles là một loại nấm có tên bắt nguồn từ tiếng Latin tūber, có nghĩa là “sưng lên” hoặc “cục” nên còn có tên là Truffles. Truffle là một loại nấm mang quả của một loại nấm ascomycete dưới lòng đất, chủ yếu là một trong nhiều loài thuộc chi Tuber.
Nhiều người coi nấm truffle là một loại nấm nhưng nhiều chuyên gia không đồng tình vì dù thuộc họ Nấm nhưng nấm truffle có kết cấu hoàn toàn khác với nấm thông thường.
Vì là loại nấm ascomycete ngầm sinh quả nên điểm khác biệt giữa nấm truffle và các loại nấm khác là chúng chỉ mọc dưới lòng đất và thường ký sinh vào rễ của một số loại cây, thường là cây phỉ, thông hoặc sồi.
Nấm truffle thường ký sinh ở rễ một số cây, thường là cây phỉ, thông hoặc sồi (Ảnh: NatGeo)
Động vật ăn nấm truffle đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong vòng đời của nấm. Nhờ động vật đào hoặc ăn nấm nên bào tử dễ dàng phát tán trên mặt đất và chọn nơi thích hợp để phát triển.
Loại nấm này yêu cầu đất thoát nước tốt, có độ pH cao và thường phát triển ở những nơi có lượng mưa tối thiểu ít nhất 700mm mỗi năm. Ngoài ra, cây đối tác đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong sự sống còn của nấm cục.
Hình dạng của nấm truffle là một khối có bề ngoài thô ráp giống như quả vải hoặc củ khoai tây. Kích thước của nấm truffle cũng khá nhỏ, trọng lượng mỗi viên nấm nhỏ chỉ khoảng 20 gam, viên lớn nhất có thể nặng tới 1kg.
Hình dạng của nấm truffle là một khối có bề ngoài xù xì giống như quả vải hoặc củ khoai tây (Ảnh: NatGeo)
Có hơn 100 loại nấm truffle được tìm thấy ở 12 quốc gia trên khắp Châu Âu, Châu Á, Bắc Phi và hiện được trồng ở Bắc Mỹ. Nhưng loại nấm được săn lùng nhiều nhất đến từ hai vùng trọng điểm – nấm cục đen từ vùng Périgord ở tây nam nước Pháp và nấm cục trắng từ Alba, vùng Piedmont của Ý. Nhiều quốc gia khác đang cố gắng tạo ra những đặc điểm khu vực của riêng mình. Nhưng số lần thành công có thể đếm trên đầu ngón tay.
Giá trị của nấm truffle đến từ mùi hương độc đáo, đủ sức nâng tầm bất kỳ món ăn nào dù chỉ sử dụng với tỷ lệ rất nhỏ, nhiều nhất chỉ lên tới 10g. Món ăn có thành phần nấm này cũng có giá lên tới hàng trăm USD.
Trong ẩm thực, nấm truffle thường được dùng sống bằng cách nghiền nhỏ và rắc lên các món ăn khác để tăng hương vị. Nấm truffle ít khi được nấu chín vì dễ mất đi mùi thơm hấp dẫn đặc trưng.
Nấm truffle thường được dùng sống bằng cách nghiền nhỏ rồi rắc lên các món ăn khác để tăng hương vị (Ảnh: NatGeo)
Truffle càng lớn thì càng đắt. Đó là vì nấm cục lớn hơn giữ được nhiều độ ẩm hơn nấm cục nhỏ hơn. Càng có nhiều độ ẩm trong nấm truffle thì hương vị của nấm truffle càng đậm đà. Ngoài ra, nấm truffle có thời gian bảo quản rất ngắn nên giá thành lại càng đắt hơn.
Có hai loại nấm truffle: trắng và đen. Nấm trắng đắt hơn nấm đen nhưng ít được sử dụng. Trong Sách kỷ lục Guinness, loại nấm cục lớn nhất từng được tìm thấy là nấm cục trắng và được bán với giá rất cao.
Một cây nấm truffle trắng nặng 830 gram được bán với giá 103.000 euro (khoảng 2,6 tỷ đồng). (Ảnh: NatGeo)
Nấm truffle trắng có màu kem, màu nâu nhạt hoặc có kết cấu nhẹ như đá. Hương vị của nấm truffle trắng thoang thoảng mùi tỏi, vị ngọt lạ, mùi thơm nồng nhưng vị của nấm không giữ được lâu.
Theo Reuters, trong một cuộc đấu giá vào năm 2021, một cây nấm trắng nặng 830 gram đã được bán với giá 103.000 euro (hơn 2,6 tỷ đồng). Ngày 8/11/2015, 11 cây nấm cục trắng Alba Ý nặng khoảng 1kg đã được bán đấu giá tại lâu đài cổ Grinzane Cavour, tây bắc Italy với giá 287.500 euro (khoảng 7,47 tỷ đồng). .
Khó tìm như nấm truffle
Nấm Truffle gần như không thể trồng được, chúng chỉ có thể mọc hoang ở một số vùng đất nhất định ở Châu Âu. Nấm truffle trắng phải mất ít nhất 5 năm để phát triển, thậm chí có loại lên tới 11 năm. Đặc biệt, nếu môi trường tự nhiên không lý tưởng thì nấm cục sẽ không thể phát triển được.
Người ta thường huấn luyện lợn đi theo mùi nấm cục và đào xuống đất để thu hoạch. (Ảnh: NatGeo)
Nấm truffle còn được gọi là nấm “kỳ lạ”, bởi không có dấu hiệu nào cho con người biết chúng tồn tại vì chúng ẩn sâu trong những lớp đất tối tăm. Vì vậy, để tìm được nấm cục, người ta phải huấn luyện chó hoặc lợn theo mùi hương và đào xuống đất.
Nấm truffle thường ẩn sâu trong những lớp đất tối nên chỉ có chó hoặc lợn mới ngửi được (Ảnh: NatGeo)
Chó hoặc lợn được huấn luyện nghiêm ngặt để đánh hơi vị trí của nấm cục. Đôi khi, nấm cục có thể nằm ngay dưới mặt đất hoặc có thể phải đào sâu vài mét mới thu hoạch được. Chính vì vậy, việc tìm kiếm nấm truffle thường được so sánh với việc đào vàng hoặc kim cương.
Nguồn: NatGeo, The New York Post