Bị ám ảnh bởi ký ức về những trận động đất chết người, Nhật Bản đã áp dụng một số quy định chống động đất nghiêm ngặt nhất thế giới .
Một trận động đất mạnh đã tàn phá bán đảo Noto, miền trung Nhật Bản vào ngày đầu năm mới 2024, khiến 62 người thiệt mạng theo báo cáo tạm thời. Theo Viện Vật lý Địa cầu Hoa Kỳ (USGS), trận động đất được ghi nhận ở mức 7,6 độ richter.
Nằm trên “vành đai lửa” Thái Bình Dương, nơi có nhiều mảng kiến tạo giao nhau, Nhật Bản là một trong những quốc gia thường xuyên xảy ra động đất. Trong thế kỷ qua, Nhật Bản đã đưa rủi ro động đất vào văn hóa của mình, trở thành một tài liệu tham khảo về phòng chống thiên tai.
Một cộng đồng rất có ý thức
Bị ám ảnh bởi ký ức về những thảm họa khủng khiếp như trận động đất Kobe năm 1995 khiến 6.500 người thiệt mạng hay thảm họa kép động đất-sóng thần năm 2011, người dân Nhật Bản đã nhận thức được mối nguy hiểm. nguy cơ động đất từ khi còn nhỏ.
Học sinh ở Tokyo trú ẩn dưới gầm bàn trong buổi diễn tập động đất ngày 1/9/2023. (Ảnh: AFP).
Chỉ cần một cú sốc nhỏ nhất, người Nhật biết mình phải tắt bếp gas và lao xuống gầm bàn. Trong cuộc sống hàng ngày, họ cũng áp dụng những phản xạ đơn giản, chẳng hạn như tránh đặt vật nặng lên cao. Ở trường, nhiều trẻ em Nhật Bản luôn cất mũ bảo hiểm trong tủ đựng đồ của mình. Để tránh bị mắc kẹt trong đống đổ nát, một số người dân đã mua bộ dụng cụ sinh tồn để sống sót cho đến khi có sự trợ giúp.
Cơ quan công quyền cũng có biện pháp đối phó tương tự. Tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2023, chính quyền địa phương ở Tokyo đã lưu trữ 9,5 triệu bữa ăn ngay (gạo, mì, bánh quy) trong khoảng 400 nhà kho. Một bài báo của Viện Quan hệ Quốc tế Pháp (Ifri) xuất bản năm 2019 cho biết : “ Văn hóa phòng ngừa này còn nổi bật ở chỗ phổ biến thông tin rộng rãi ngay cả trong trạng thái bình thường” .
Nhà nghiên cứu Jean-François Heimburger, tác giả bài viết trên giải thích: ” Chính quyền địa phương nâng cao nhận thức của người dân bằng cách xuất bản và phát tờ rơi tuyên truyền các biện pháp phòng chống động đất. Khi đó, các phương tiện truyền thông thực hiện nghĩa vụ pháp lý của mình bằng cách phổ biến rộng rãi những thông tin hữu ích để bảo vệ người dân trước động đất”.
Hoạt động mô phỏng quy mô lớn hàng năm
Kể từ năm 1960, ngày 1 tháng 9 là Ngày phòng chống thiên tai quốc gia ở Nhật Bản , trong đó các hoạt động mô phỏng và đào tạo sơ cứu được thực hiện trong các trường học, doanh nghiệp và cơ quan hành chính. Ngày này tương ứng với ngày kỷ niệm trận động đất Kanto năm 1923, thảm họa khiến hơn 100.000 người thiệt mạng và tạo ra bước ngoặt trong việc xem xét rủi ro địa chấn ở Nhật Bản.
Theo Đài truyền hình NHK của Nhật Bản, nhân dịp kỷ niệm 100 năm thảm họa động đất Kanto, cuộc diễn tập tháng 9 năm ngoái dựa trên kịch bản một trận động đất mạnh 7,3 độ richter tấn công trung tâm Tokyo ngay sau 7 giờ sáng, gây dư chấn mạnh khắp khu đô thị. Toàn bộ nội các chính phủ đã được huy động. Vào buổi sáng, các bộ trưởng đã họp để thành lập “đội ứng phó khẩn cấp đặc biệt” và tổ chức “phản ứng của chính phủ”. Thủ tướng Kishida Fumio thậm chí còn phát biểu trong một cuộc họp báo giả định để giải thích hành động của chính phủ và nhắc nhở người dân về các quy tắc an toàn.
Hệ thống cảnh báo hiệu quả
Nhật Bản cũng có hệ thống cảnh báo hiệu suất cao mang tên “J-Alert” , được sử dụng cho cả thiên tai (động đất, sóng thần, núi lửa phun trào) và các mối đe dọa quân sự.
J-Alert cho phép truyền phát chỉ dẫn tới người dân chỉ trong vài giây thông qua các kênh truyền hình, đài phát thanh, điện thoại, loa phóng thanh trên đường phố. Sau khi được kích hoạt, cảnh báo sẽ tự động dẫn đến việc đóng cửa các nhà máy điện hạt nhân và tàu cao tốc.
Kiến trúc hiện đại
Ông Yoshiaki Nakano – chuyên gia Viện Nghiên cứu Quốc gia về Khoa học Trái đất và Chống chịu Thảm họa Thiên nhiên (NIED), giải thích: Trận động đất Kanto năm 1923 đánh dấu “sự ra đời của các công trình chống địa chấn ở Nhật Bản”.
Các quy tắc xây dựng chống địa chấn đầu tiên của Nhật Bản được ban hành vào năm 1924. Sau đó, được xác định theo luật năm 1950, các quy tắc này nằm trong số những quy định nghiêm ngặt nhất trên thế giới và vẫn tiếp tục được duy trì. đã được phát triển kể từ đó, rút ra bài học từ các trận động đất lớn khác xảy ra ở Nhật Bản. Ví dụ, các tòa nhà chọc trời được trang bị cơ chế chống rung: Đệm cao su đặt dưới móng tòa nhà để cách ly mặt đất, bộ giảm chấn phân bổ giữa các tầng, hay thậm chí những con lắc nặng vài trăm tấn được lắp đặt phía trên.
- Bài học Nhật Bản rút ra sau 100 năm chống động đất
- Ít nhất 57 người được xác nhận thiệt mạng, Nhật Bản triển khai nỗ lực cứu hộ sau động đất
- Hiện tượng kỳ lạ trước động đất ở Nhật Bản: Ánh sáng kỳ lạ xuyên bầu trời, đàn chim bay tạo cảnh tượng hiếm thấy
