Tư Duy Nguyên Bản Là Gì? Tất Tần Tật Những Điều Cần Biết

Tư duy nguyên bản là một hình thái tư duy dựa trên căn nguyên, gốc rễ của vấn đề. Mọi câu hỏi, mọi tình huống đều cần một giải pháp và tư duy nguyên bản sẽ giúp bạn tìm ra giải pháp bằng cách tiếp cận với căn nguyên của vấn đề. Để hiểu rõ hơn về tư duy nguyên bản, hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây nhé!

1. Tư duy nguyên bản là gì?

Tư duy nguyên bản, hoặc lập luận từ đầu như đôi khi vẫn được gọi là một trong những cách thức hiệu quả nhất mà bạn có thể sử dụng để phá vỡ các vấn đề phức tạp và tạo ra các giải pháp. Trong đó giải pháp ban đầu cũng có thể là cách tốt nhất để chúng ta học hỏi để tìm ra giải pháp cho riêng mình.

Tư duy nguyên bản hay còn gọi là tư duy căn nguyên đã được sử dụng bởi nhiều nhà tư tưởng vĩ đại, bao gồm nhà phát minh Johannes Gutenberg, nhà chiến lược quân sự John Boyd và nhà triết học cổ đại Aristotle, nhưng không ai thể hiện nó hiệu quả hơn Elon Musk về triết lý tư duy cơ bản này.

Suy nghĩ ban đầu là cách tốt nhất để “tái tạo” một vấn đề từ đầu và tạo ra các giải pháp sáng tạo. Chúng ta sẽ bắt đầu hình dung những “viên gạch” đầu tiên tạo ra vấn đề mà chúng ta đang gặp phải và “xây dựng” chúng. Bằng cách này, chúng ta có thể hiểu rõ hơn vấn đề được hình thành như thế nào.

2. Cách luyện tập tư duy nguyên bản

2.1 Thay đổi thói quen học tập

Đặt ra một câu hỏi: “Làm sao để nấu cơm?” Bạn phải hiểu được rằng làm thế nào để cơm chín quan trọng hơn là “bỏ cơm vào nồi cơm điện” thì cơm sẽ chín.

Bạn cần hiểu làm thế nào các liên kết phân tử trong gạo bị “cắt đứt” và làm thế nào chúng hình thành liên kết với các phân tử khác, hấp thụ độ ẩm xung quanh để hình thành “gạo”. Nhưng để làm được điều này, chúng cần một nguồn cung cấp năng lượng, và cách dễ nhất để làm điều này là “sưởi ấm”. Vì vậy, khi bạn hiểu những gì tạo thành một vấn đề “nấu ăn”. Bạn cũng xem xét cách cơm được “nấu” bằng các phương pháp “hâm nóng” khác nhau, chẳng hạn như sử dụng lò vi sóng.

Bằng cách tạo ra chuyển động liên tục và “ma sát” trong các phân tử, vi sóng “phá vỡ” các liên kết này và hấp thụ nước xung quanh để “nấu ăn”. Việc phát triển các giải pháp phần lớn là tìm hiểu “bản chất” của vấn đề. Nếu bạn không hiểu những nguyên tắc cơ bản nhất, những thay đổi đối với giải pháp của bạn sẽ chỉ dừng lại ở mức cải tiến chứ không thể “cải tổ” và tạo đột phá.

2.2 Học cách đặt câu hỏi Socrate

Việc đào sâu và phân tích kỹ lưỡng một vấn đề, giúp chúng ta tiến gần hơn với sự thật và tránh đi những giả thiết không hợp lý. Có 6 bước trong quy trình đặt câu hỏi Socrate, cụ thể như sau:

• Bước 1: Làm rõ suy nghĩ của bạn và giải thích suy nghĩ của bạn đến từ đâu (Tại sao tôi lại nghĩ như vậy? Tôi đang nghĩ cái quái gì vậy?)
• Bước 2: Phản biện câu trả lời (Tại sao tôi biết điều này là đúng?)
• Bước 3: Tìm kiếm bằng chứng (có đảm bảo điều này không? Nguồn của bằng chứng ở đâu?)
• Bước 4: Xem xét các quan điểm khác (người khác sẽ nghĩ gì? Làm cách nào để biết mình đúng?)
• Bước 5: Xem xét hậu quả (nếu tôi phán đoán sai thì sao? Hậu quả là gì?)
• Bước 6: Đặt câu hỏi ngược lại (Tại sao tôi lại nghĩ như vậy? Tôi có đúng không?) Quá trình này hạn chế sự “hời hợt” của nghiên cứu và thông tin hoặc học tập của bạn. Việc sử dụng những câu hỏi Socrate sẽ giúp bạn nhanh chóng tiếp cận với sự “nguyên bản” và cách vận hành thực sự của một vấn đề.

2.3 Phân tích 5 Whys

Phân tích 5-Whys là cách chúng ta đặt câu hỏi tại sao trước câu hỏi. Số “5” là số lượng trung bình các câu hỏi chính được hỏi.

Giống như câu chuyện gốc của tôi, những đứa trẻ luôn có khả năng đào sâu hơn những người khác. Họ luôn muốn hiểu rất rõ ràng về cách thức vận hành của thế giới. Chính vì vậy chúng hay đòi hỏi và thường “phát điên” lên vì bố mẹ. Hầu hết người lớn chúng ta không muốn trả lời chúng, chủ yếu là vì chúng ta không hiểu rõ câu hỏi và không muốn bị trả lời rằng: “Tôi không biết”. 

3. Sức mạnh của tư duy nguyên bản

Trong tư duy nguyên bản,  cách tốt nhất để phát triển những ý tưởng tiên tiến là bắt đầu chia nhỏ mọi thứ về những điều cơ bản của chúng. Ngay cả khi bạn không cố gắng phát triển những ý tưởng đổi mới, việc hiểu được nguyên nhân gốc rễ của lĩnh vực của bạn là một cách sử dụng thời gian khôn ngoan. Nếu không nắm chắc các kiến ​​thức cơ bản, sẽ có rất ít cơ hội nắm bắt các chi tiết để tạo ra sự khác biệt ở cấp độ cạnh tranh ưu tú.

Tư duy căn nguyên gốc rễ không loại bỏ nhu cầu cải tiến liên tục, nhưng nó thay đổi hướng cải tiến. Không cần phải lý giải về những điều cơ bản, bạn đã dành thời gian thực hiện những cải tiến nhỏ cho chiếc xe đạp, không phải chiếc xe trượt tuyết. Tư duy nguyên thủy đưa bạn xuống một quỹ đạo hoàn toàn khác.

Nếu bạn muốn nâng cao giá trị bản thân, cải tiến liên tục là việc bạn cần làm. Hãy luôn học cách tự đặt câu hỏi và đi tìm câu trả lời. Điều này sẽ kích thích tư duy nguyên bản trong bạn hoạt động mạnh mẽ. Hy vọng bài viết này đã giúp các bạn hiểu được tư duy nguyên bản là gì và cách luyện tập tư duy nguyên bản.