Tào Tháo là một nhân vật nổi tiếng trong lịch sử, ông là nhà chính trị quân sự kiệt xuất cuối thời Đông Hán, người rất có “tai mắt”, hành động nhanh nhạy, có thể xuất hiện bất cứ lúc nào. .
Vào cuối triều đại nhà Hán, thế giới hỗn loạn. Sau cuộc đấu tranh giữa các phe phái và cuộc khởi nghĩa khăn vàng, nhà Hán bị lung lay. Đổng Trác dẫn quân vào Lạc Dương, dựa vào binh lực phát động chính biến, giúp Hán Hiến Đế khi đó mới 8 tuổi lên ngôi. Đổng Trác tự xưng tướng quốc, quản thúc hoàng đế, lạm quyền, thao túng chính quyền… khiến nhiều người phẫn nộ.
Trong một lần Hán Hiến Đế bị liên quân Lý Giác và Quách Tí (hai kẻ cầm đầu âm mưu cướp ngôi) truy đuổi, có người đề xuất Tào Tháo, nói rằng ông ta vừa dẹp loạn Khăn Vàng. ở Thanh Châu nên đỡ được giá.
Đáng chú ý là trong lúc tin tức này chưa đến, liên quân của Lý Giác và Quách Tí đã xuất kích. Khi đó, trong lúc tưởng như không còn đường thoát, Tào Tháo bất ngờ sai Hạ Hầu Đôn kịp thời cứu giá, đánh bại quân của Lý Giác và Quách Tí. Tào Tháo lập công lớn, được phong làm quan. Từ đó mà có câu: “Khi đến thì Tào Tháo đến”, nghĩa là Tào Tháo đã đến cứu giá kịp thời.
Thực ra câu “Tào Tháo đến thì Tào Tháo đến” còn thiếu một mệnh đề. Đầy đủ nên là: “Đến Tào Tháo thì Tào Tháo đến; trốn ngay trước mắt, há đáng cười sao”.
Vế sau của câu này cũng bắt nguồn từ một sự kiện diễn ra trong Tam Quốc liên quan đến Tào Tháo và Lữ Bố. Theo đó, vào năm 194, khi Lữ Bố đang đóng quân ở Bộc Dương, Tào Tháo đã dẫn quân tấn công nơi này. Tuy nhiên, trong lúc đánh nhau với Lã Bố, Tào Tháo đã trúng kế của Trần Cung.
Quân Tào Tháo thua to, doanh trại bị đốt phá, thậm chí suýt bị Lã Bố bắt sống. Cụ thể, trong lúc tháo chạy giữa biển lửa, Tào Tháo bất ngờ gặp Lã Bố cầm kích tiến đến hỏi: “Tào Tháo đâu?”. Khi ấy, Tào Tháo bình tĩnh chỉ tay đáp: “Người cưỡi ngựa vàng đang ở phía trước”. Sau khi nghe xong, Lữ Bố lập tức bỏ qua Tào Tháo, lập tức đuổi theo người phía trước. Nhờ đó Tào Tháo thoát nạn.
Trận này, Tào Tháo tổn thất nặng nề, thậm chí bị bỏng cánh tay trái. Tuy nhiên, điều buồn cười ở đây phải nói đến Lữ Bố. Vì Lã Bố bắt được Tào Tháo mà không nhận ra, thậm chí bỏ lỡ cơ hội giết Tào Tháo. Thế nên mới có câu “Thoát ngay trước mắt, đáng cười không”. Câu này thực ra là một nhận xét của Mao Trạch Cương đời nhà Thanh khi đọc câu chuyện này trong khi chỉ trích Tam Quốc Diễn Nghĩa. Đây là nửa sau của câu “Khi đến Tào Tháo, Tào Tháo đến.”
