Ở Trung Quốc, trong các triều đại phong kiến, vua được coi là đấng tối cao, là chân mệnh của Thiên Tử. Tất cả đồ dùng của vua đều quý giá, phải được thiết kế riêng. Người xưa đã có quy định rõ ràng về tất cả các vật dụng của nhà vua từ màu sắc đến chất liệu và hoa văn không ai được phép sử dụng. Chẳng hạn, long bào là loại y phục chỉ dành riêng cho vua chúa.
Long nghĩa là rồng, cạo nghĩa là quần áo. Sở dĩ có điều này là do xã hội phong kiến cho rằng rồng là biểu tượng của bậc đế vương. Họa tiết rồng cũng chỉ được sử dụng bởi nhà vua. Điểm đặc biệt là từng đường kim mũi chỉ trên chiếc áo dài đều phải tuân thủ những nguyên tắc riêng.
Áo choàng rồng chỉ dành riêng cho hoàng đế. (Ảnh: Sohu)
Long bào phải thêu 9 con rồng
Hoa văn chủ đạo trên long bào là hoa văn rồng, trong đó, 4 con rồng chính được thêu ở mặt trước, mặt sau và vai áo. Tà trước và tà sau của áo dài có hai con rồng. Như vậy, nhìn từ phía trước hay phía sau đều có thể thấy năm con rồng, ngụ ý sự cao sang (cửu ngũ). Con rồng cuối cùng này được thêu bên trong vạt áo trước, bạn phải vén viền lên mới thấy được.
Ngoài 9 con rồng trên, họa tiết rồng còn được thể hiện ở những con rồng nhỏ ở cổ áo, eo và tay áo. Dưới long bào có vô số đường uốn lượn gọi là “chân nước”. Dưới chân nước có nhiều gợn sóng, bảo vật bằng đá dựng đứng được gọi là “Hải Thủy Giang Nhai”, không chỉ tượng trưng cho sự may mắn vô tận mà còn mang ý nghĩa “thống nhất đất nước”, “mãi mãi bình yên”.
Cận cảnh họa tiết rồng trên long bào của hoàng đế. (Ảnh: Sohu)
Ngoài ra, trên long bào còn có các hoa văn khác như: Vạn phú quý, Mẫu đơn phú quý, Ngọc tỷ. Xung quanh Vân Rồng còn có mây ngũ sắc, dơi đỏ, mười hai chương (mặt trời, mặt trăng, linh, sơn, rồng, hoa trùng, đồng di, tảo, hỏa, phấn, phủ, vẩy) tượng trưng cho những điều tốt lành. Mây ngũ sắc là hoa văn trang trí thường thấy, tượng trưng cho sự may mắn; Hoa văn con dơi màu đỏ tượng trưng cho “đại phúc”, đồng thời cũng là hoa văn trang trí không thể thiếu trên long bào.
Người xưa cho rằng hoàng đế là “Cửu ngũ chí tôn”. Số 9 là số dương. Trong Dịch, nó được thể hiện bằng nét liền (─); số năm là hào thứ năm trong quái từ dưới lên.
Khổng Định Đạt trong “Ngũ Kinh Chính Nghĩa” viết rằng: “Chữ cửu ngũ, dương thịnh tại trời, vì rồng ở trên trời. Hiện tượng này được ví như thánh nhân cưỡi rồng bay lên trời cao. Vì vậy, sau này “cửu ngũ” được dùng để so sánh ngôi vua. Cũng từ văn hóa Đạo giáo tương tự, long bào có thêu chín con rồng, tượng trưng cho hoàng đế.
Ba năm may một bộ long bào
Những người thợ thủ công phải mất 3 năm để hoàn thành một chiếc áo dài. Triều đình Trung Quốc có hẳn một phường may chuyên may y phục cho các thành viên trong hoàng tộc.
Riêng với long bào, hoa văn và đường nét phải được sự chấp thuận của hoàng đế và các quan đại thần mới được phép hoàn thành hoa văn. Bản thiết kế sau đó được chuyển cho những người thợ lụa, những người này sẽ cắt vải và chuyển cho người thợ may tiếp theo để hoàn thành phần thô của chiếc áo choàng. Cuối cùng, chiếc áo sẽ được giao cho phường thêu để các nghệ nhân may thêm họa tiết.
Áo choàng của nhà vua đều được sử dụng loại chỉ thêu đắt nhất, thậm chí một số chiếc được làm từ vàng thật. Để thêu xong một chiếc áo dài cần tới 500 thợ thủ công và thợ thêu để may áo và 40 người khác để thêu chỉ vàng và bạc lên áo.
Long bào của hoàng đế mất nhiều thời gian để hoàn thiện. (Ảnh: Sohu)
Áo choàng dài cũng được may thành nhiều mẫu khác nhau để sử dụng cho từng loại thời tiết. Tùy theo thời tiết sẽ có áo lót bên trong hay không. Chúng được làm bằng các chất liệu khác nhau như lụa, da hoặc vải.
Vải dùng để may long bào đều là những chất liệu tốt nhất, mềm mại, dễ chịu như lụa, tơ tằm, gấm… thường là những loại vải hảo hạng được tuyển chọn từ cống phẩm của các nước triều cống. Hầu hết long bào sẽ có màu vàng, thêu họa tiết rồng bằng chỉ vàng và bạc.
Mỗi mẫu được sử dụng cho mỗi dịp
Mỗi dịp trọng đại, hoàng đế sẽ mặc long bào khác nhau. (Ảnh: Sohu)
Triều đình phong kiến quy định mỗi loại được dùng cho một dịp đặc biệt. Chẳng hạn, áo choàng dài được sử dụng cho những chuyến du ngoạn, trong những ngày thời tiết xấu và cả những bộ chỉ được sử dụng khi đi ăn, đi chơi.
Các màu dành riêng cho hoàng đế là vàng sáng, đỏ, lam và lam sáng. Màu vàng thường được sử dụng trong các buổi lễ.
Các màu còn lại được sử dụng trong các ngày lễ tại ba ngôi chùa lớn: áo rồng màu lam ở Đền Hoàng gia, áo rồng màu đỏ ở Đền Mặt trời và áo rồng màu lam sáng ở Đền Mặt trăng.
Với mỗi chiếc áo choàng, hoàng đế cũng sẽ đeo một chiếc thắt lưng và mũ phù hợp. Những chiếc áo dài sử dụng trong các ngày lễ quan trọng thường có họa tiết rồng vàng.
Nguồn: Sohu
