Khai quật được cổ vật trị giá hàng nghìn tỷ đồng nhưng các chuyên gia, nhà khảo cổ học ngày nay vẫn chưa thể xác định mục đích thực sự của nó. Câu chuyện dưới đây là một ví dụ.
Năm 1990, trong lúc cuốc đất, một nông dân ở huyện Anxiang, thành phố Thường Đức, tỉnh Hồ Nam (Trung Quốc) đã phát hiện ra một hố sụt kỳ lạ. Nhận thấy có thể là nơi chứa di vật văn hóa, người này liền báo chính quyền địa phương. Sau khi các chuyên gia đến và tiến hành kiểm tra chuyên môn, hóa ra cái hố kỳ lạ này chính là đỉnh của một ngôi mộ cổ.
Các nhà khảo cổ khai quật một ngôi mộ cổ ở tỉnh Hồ Nam vào năm 1991.
Các chuyên gia cũng phát hiện quy mô của ngôi mộ này không hề nhỏ. Tuy nhiên, mãi đến năm 1991, các nhà khảo cổ mới chính thức tiến hành cuộc khai quật quy mô lớn với ngôi mộ này.
Nhờ sự chuẩn bị kỹ lưỡng của các chuyên gia, việc khai quật ngôi mộ cổ này dường như diễn ra rất suôn sẻ. Nhiều di tích văn hóa quý giá đã được khai quật, trong đó có 78 món đồ bằng vàng, bạc và ngọc bích. Thông thường, cuộc khai quật khảo cổ rất thành công. Bởi vì các nhà khảo cổ học không chỉ phát hiện ra chủ nhân của ngôi mộ này là Liu Hong (236-306), một danh tướng cuối thời Tây Tấn, mà còn thu được một lượng lớn di vật văn hóa. quý như ấn vàng, nhiều đồ đồng, đồ sơn mài…
Con dấu vàng được tìm thấy trong ngôi mộ 1.700 năm tuổi
Tuy nhiên, trong số nhiều di tích văn hóa được tìm thấy trong các ngôi mộ có niên đại khoảng 1.700 năm, các nhà khảo cổ quan tâm nhất đến một cổ vật cụ thể. Đó là một vật hình trụ làm bằng ngọc bích. Lý do cho sự hấp dẫn rất đơn giản, bởi vì các chuyên gia vẫn chưa thể tìm ra công dụng của đối tượng này.
Theo các nhà khảo cổ, hiện vật giống chiếc bình ngọc có chiều cao 10,5cm, đường kính 10,5cm, được chế tác rất tinh xảo và khéo léo. Thông thường, hầu hết các di tích văn hóa ngọc bích từng được khai quật đều “không tì vết” và có độ trong mờ được coi là loại ngọc bích cao cấp nhất.
Tuy nhiên, chiếc bình ngọc này thì ngược lại. Chất liệu của nó được làm từ một khối ngọc bích chất lượng cao, nhưng nó không được làm trong suốt. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, chiếc bình cổ này vẫn là một tác phẩm nghệ thuật hiếm có trên thế giới. Đặc điểm hấp dẫn nhất của nó là những họa tiết hoa văn vô cùng độc đáo.
Đặc biệt, phần trên của chiếc bình ngọc được chạm khắc tinh xảo với những đường nét tinh xảo nhưng không lộn xộn, bao gồm các hoa văn mây, rồng, lân… Phần dưới được trang trí và chia thành ba nhóm. Chủ đề về cuộc chiến giữa tiên và rồng, hổ và rồng, rồng và gấu. Đáy bình có ba chân hình con gấu. Những hoa văn này phản ánh mong muốn của người dân thời bấy giờ về sự bất tử, tuổi thọ và sự giàu có.
Cận cảnh hoa văn độc đáo trên chiếc bình cổ.
Việc tìm thấy các đồ tạo tác bằng ngọc bích không phải là hiếm trong các cuộc khám phá khảo cổ học ngày nay. Nhưng các chuyên gia cho rằng, đánh giá từ kỹ năng chạm khắc trên chiếc bình ngọc này, có thể thấy nó được tạo ra bởi bàn tay của những nghệ nhân bậc thầy nổi tiếng từ hàng nghìn năm trước.
Kỹ thuật chạm khắc của nó thậm chí còn vượt qua cả thời nhà Tấn. Do đó, các chuyên gia suy luận rằng chiếc bình ngọc này có thể từng là một món “đồ cổ” yêu thích cả đời của Lưu Hoằng.
Điều này cũng làm dấy lên cuộc tranh luận giữa các chuyên gia về công dụng thực sự của chiếc bình ngọc có niên đại khoảng 1.700 năm này. Trên thực tế, về hình dáng, chiếc bình này khá giống với hai chiếc ấm rượu thời Hán được khai quật ở tỉnh Sơn Tây (Trung Quốc) vào năm 1962. Mục đích của hai chiếc bình này là để đựng và hâm rượu. Hai bình rượu cổ thời Hán đều bằng đồng.
Bình rượu thời Hán được tìm thấy vào năm 1962 tại Sơn Đông (Trung Quốc).
Những đồ vật bằng ngọc như bình ngọc có hoa văn thần thú như trên chỉ xuất hiện vào thời nhà Hán. Sau đó, vào thời Tam Quốc, bình sứ dần thay thế bình đồng và bình ngọc. Tuy nhiên, chai ở giai đoạn này chủ yếu dùng để uống rượu.
Đây là điểm gây tranh cãi. Vì người xưa thường rót rượu vào một vật dụng, đồ vật cụ thể như cốc, chén trước khi uống. Trong khi đó, chiều cao tổng thể của chiếc bình này là 10,5cm, quá nhỏ để làm bình đựng rượu nhưng cũng quá lớn để làm cốc uống nước. Do là hiện vật nên các chuyên gia không đồng tình với ý kiến cho rằng hiện vật này là ché rượu.
Nếu không phải là bình rượu, vậy món đồ tinh xảo này dùng để làm gì?
Hơn 3.300 tỷ đồng cổ vật dùng để làm gì?
Chiếc bình ngọc trị giá ít nhất hơn 3.300 tỷ đồng đang được trưng bày ở Bảo tàng tỉnh Hồ Nam (Trung Quốc).
Có ý kiến cho rằng một số chuyên gia đã tiến hành kiểm tra chuyên nghiệp hơn chiếc bình ngọc có hoa văn động vật vào thời điểm sau khi nó được khai quật. Cuối cùng, họ tìm thấy vết mực từ hàng ngàn năm trước ở mặt trong của chiếc bình cổ. Do đó, các chuyên gia này đã phỏng đoán rằng đây có thể là vật dụng được dùng để rửa bút lông trong quá khứ.
Mặc dù lập luận này có vẻ hợp lý, nhưng nó vẫn còn gây tranh cãi, bởi nguồn gốc của thư pháp. Trên thực tế, giấy là một phát minh xuất hiện vào thời Tây Hán. Trước thời kỳ này, người xưa thường dùng thẻ tre, thẻ gỗ để ghi chép văn bản. Vào thời Tây Tấn, giấy mặc dù được sử dụng nhiều nhưng nó chỉ là công cụ dùng để viết và ghi chép, không phổ biến để luyện thư pháp hàng ngày.
Do đó, theo các chuyên gia, có rất ít khả năng người dân trong triều đại này đã sử dụng chiếc bình ngọc làm công cụ để rửa cọ.
Cho đến nay, cuộc tranh luận về công dụng thực sự của chiếc bình ngọc có hoa văn động vật này vẫn chưa có hồi kết.
Mặc dù vậy, chiếc bình ngọc quý hiếm này đã được công nhận là bảo vật quốc gia. Theo các chuyên gia, tuy không thể so sánh với đồ đồng cổ nhưng chiếc bình có niên đại khoảng 1.700 năm trước có giá trị ước tính ít nhất hơn 1 tỷ NDT (tương đương hơn 3.300 tỷ đồng).
Ngày 19/8/2013, chiếc bình ngọc có hoa văn thần thú được đưa vào danh sách cổ vật cấm trưng bày ở nước ngoài.
Nguồn: Sohu, Baidu
