Không phải xác ướp Ai Cập, xác ướp bé 3 tuổi ở Libya có niên đại khoảng 5.400 – 5.600 năm mới là xác ướp cổ nhất châu Phi.
Ai Cập nổi tiếng với những xác ướp cổ đại được bảo quản tốt một cách đáng ngạc nhiên. Tuy nhiên, đây có thể không phải là nơi lưu giữ những xác ướp lâu đời nhất châu Phi. Sâu trong vùng núi sa mạc phía tây nam Libya, các nhà nghiên cứu từng phát hiện ra xác ướp trẻ em tên là Tashwinat, tồn tại trước xác ướp Ai Cập hơn 1.000 năm.
Xác ướp Tashwinat trong tủ trưng bày tại bảo tàng ở Tripoli, Libya. (Ảnh: Temehu).
Mùa đông năm 1958, nhà khảo cổ học Fabrizio Mori đã khám phá ra nơi trú ẩn trong hang động tự nhiên Uan Muhuggiag , nơi những người chăn nuôi từng sinh sống. Mori đã tìm thấy dấu vết của nơi trú ẩn cổ xưa này dưới dạng nghệ thuật trên đá mô tả con người, động vật, gia súc và nhiều bức vẽ từ các thời kỳ khác nhau. Nhưng khi bắt đầu đào dưới lớp cát mềm của hang động, anh phát hiện ra một bó lạ được chôn gần bề mặt.
Chiếc bó được làm từ da dê hoặc da linh dương, bên trong là thi thể khô của một đứa trẻ được bọc trong một lớp lá. Đứa trẻ đã trải qua nghi lễ ướp xác, với các cơ quan được lấy đi sau khi chết thông qua các vết mổ ở bụng và ngực. Quá trình này được gọi là moi ruột và thay thế bằng thảo mộc, có thể giúp bảo quản cơ thể.
Đứa trẻ nằm trong tư thế bào thai, đeo một chiếc vòng cổ làm từ vỏ trứng đà điểu. Phân tích cho thấy, đứa trẻ có làn da đen sạm và qua đời khi mới khoảng 3 tuổi. Việc xác định niên đại bằng carbon cho thấy xác ướp này có niên đại khoảng 5.400 – 5.600 năm tuổi.
Vào thời điểm đứa trẻ còn sống, sa mạc Sahara rất khác so với ngày nay. Những người đến thăm Uan Muhuggiag đều sống trong một khung cảnh xanh tươi hơn nhiều. Trong thời kỳ này, đôi khi được gọi là “Thời kỳ ẩm ướt châu Phi”, Sahara được bao phủ bởi cỏ, cây cối và hồ nước. Những đặc điểm này giúp duy trì cuộc sống của người chăn nuôi gia súc ở đây. Bằng chứng nữa cho thấy khu vực xung quanh Uan Muhuggiag ẩm ướt hơn nhiều so với ngày nay là các bức vẽ trong hang động mô tả voi, hươu cao cổ và cá sấu, trong khi xương cá và ngư cụ cổ xưa đã được tìm thấy. được tìm thấy ở các địa điểm khác ở Sahara.
Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa biết liệu tục ướp xác ở Uan Muhuggiag xuất hiện đầu tiên có ảnh hưởng đến tục ướp xác ở Ai Cập hay không. Tuy nhiên, xác ướp Tashwinat cho thấy quá trình ướp xác ở châu Phi có lịch sử sâu xa và phức tạp hơn nhiều so với những gì các chuyên gia từng nghĩ.
- Xác chết 3 trăm tuổi đẹp hơn lúc còn sống
- Chùm ảnh: Vẻ đẹp xác ướp “ngủ yên” suốt 2.000 năm
- Tiết lộ bữa ăn cuối cùng của “Tollund Man”, nạn nhân hiến tế cổ xưa
