Theo khảo sát năm 2019, trung bình một người Mỹ trưởng thành chi tới 18 nghìn USD/năm (tức hơn 400 triệu đồng) cho những mặt hàng không thiết yếu. Nếu chúng ta mua ít những mặt hàng đó hơn và nền kinh tế sản xuất ít chúng hơn thì thế giới có thể tiết kiệm được một khoản rất lớn.
Đây không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là mục tiêu của hơn 1.000 nhà khoa học và chuyên gia đã ký thư gửi các nhà lãnh đạo thế giới trong năm 2020, kêu gọi một mô hình mới. bước phát triển mới sau đại dịch, được gọi với cái tên khá lạ là “Không tăng trưởng”.
“Không tăng trưởng” để cuộc sống không lãng phí tài nguyên
Kể từ khi bắt đầu được nhắc đến cách đây khoảng một thế kỷ, khái niệm “Giảm tăng trưởng” thường bị chỉ trích là phản đối các hoạt động kinh tế, hoặc đòi quay trở lại lối sống tiền hiện đại. Nhưng theo đánh giá của các chuyên gia, mô hình này thực chất muốn chú ý hơn đến chất lượng tăng trưởng kinh tế.
Theo Giáo sư Juliet Schor – chuyên gia kinh tế và xã hội học, Đại học Boston: “Cụm từ này nghe có vẻ tiêu cực nhưng thực chất điểm mấu chốt của nó là tiết kiệm nguồn lực đầu vào của hoạt động kinh tế”.
Quan điểm của những người ủng hộ khái niệm này dựa trên thực tế là các thước đo tăng trưởng kinh tế, chẳng hạn như tổng sản phẩm quốc nội (GDP), thường không giải quyết được các vấn đề như tác động môi trường cũng như tác động môi trường. mức độ hạnh phúc của mọi người. Ngoài ra, hoạt động tiêu thụ nhiên liệu quá mức cũng ảnh hưởng đến quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, thân thiện với môi trường.
Tiến sĩ Jason Hickel – Viện nghiên cứu bất bình đẳng quốc tế, Trường Kinh tế London (LSE): “Chúng ta hiện đang sản xuất rất nhiều năng lượng tái tạo, nhưng tất cả đều bị tiêu thụ do nhu cầu năng lượng ngày càng tăng. Nếu nền kinh tế sử dụng ít năng lượng hơn, quá trình chuyển đổi năng lượng xanh sẽ diễn ra cũng sẽ dễ dàng hơn.”
Mô hình Không tăng trưởng khuyến khích cắt giảm hoặc cải thiện các ngành công nghiệp không bền vững như sản xuất ô tô chạy bằng xăng, thời trang nhanh hoặc sản xuất thịt và trứng. Về phía người tiêu dùng, mô hình này còn hướng tới mua bán các sản phẩm ít tác động đến môi trường như ô tô điện, quần áo từ vật liệu tái chế. Các vật dụng như điện thoại, máy giặt, tủ lạnh… cũng phải đáp ứng tiêu chuẩn bền vững, có tuổi thọ cao và dễ dàng sửa chữa, tái chế.
Thế giới vẫn đang tiêu thụ một lượng lớn tài nguyên. Nếu mỗi người trên thế giới sử dụng lượng tài nguyên trung bình như một người Mỹ thì sẽ phải mất 5 Trái đất để cung cấp đủ tài nguyên cho toàn nhân loại. . Đó chính là vấn đề mà xu hướng Tăng trưởng Châu Phi muốn giải đáp: Sản xuất và tiêu dùng ở mức độ vừa phải, nhưng bền vững và thân thiện với môi trường.
Ảnh: 9to5mac
Ngành thời trang nhanh “lo lắng” về xu hướng bền vững
Có thể nói, “đủ nhưng bền vững” là xu hướng nổi lên trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang tàn phá và đẩy cuộc sống của người dân trên thế giới vào tình thế khó khăn, thiếu thốn. Và khi khó khăn, con người sẽ trân trọng hơn những gì mình đang có. Xu hướng “vừa đủ nhưng bền vững” không có nghĩa là buộc chúng ta phải hài lòng với tình trạng thiếu hụt hay quay trở lại thời kỳ lạc hậu của các thế kỷ trước mà là sống vừa đủ, tiêu dùng vừa đủ để vẫn thịnh vượng. nhưng có lợi cho môi trường.
Một trong những lĩnh vực thể hiện xu hướng này là việc quay lưng với thời trang ăn liền. Những thay đổi gần đây trong thói quen tiêu dùng đang thực sự khiến các nhà sản xuất thời trang nhanh phải xem xét lại chiến lược của mình.
Theo khảo sát mới năm 2023, lĩnh vực mua bán quần áo cũ, sửa chữa, cho thuê mặt hàng quần áo hiện đã đạt con số lên tới 73 tỷ USD và đang có tốc độ tăng trưởng nhanh chóng trong những năm gần đây, cho thấy người tiêu dùng đang dần hướng tới nhiều hơn. xu hướng thời trang bền vững. Đến năm 2030, Liên minh châu Âu cũng đang lên kế hoạch áp đặt các tiêu chuẩn cao hơn cho ngành thời trang, buộc sản phẩm phải có tuổi thọ cao hơn, dễ dàng sửa chữa, tái chế – một quy định có thể ảnh hưởng đến hầu hết các ông lớn thời trang nhanh như Zara, H&M hay Shein.
Vụ bê bối làm chậm iPhone của Apple
Năm 2017, hãng công nghệ Apple thừa nhận và phải bồi thường hơn 1 tỷ USD cho người dùng tại Anh, Mỹ, Hàn Quốc vì bê bối cố tình làm chậm, giảm hiệu năng của các mẫu iPhone cũ. Hàng trăm nghìn người dùng cho rằng thiết bị chạy chậm sẽ buộc người dùng phải mua điện thoại mới, gây lãng phí và gia tăng rác thải điện tử. Kể từ vụ bê bối này, Apple, các công ty công nghệ và cơ quan quản lý khác đã tăng cường các quy định và biện pháp nhằm kéo dài tuổi thọ của các sản phẩm công nghệ và giảm thiểu rác thải điện tử.
Ảnh: 9to5mac
Sau bê bối iPhone làm chậm iPhone, hãng công nghệ Apple đã có nhiều bước đi cụ thể nhằm giảm thiểu rác thải điện tử. Dòng iPhone 15 và iPad mới của Apple đã chính thức loại bỏ cổng sạc Lightning riêng biệt, chuyển sang cổng sạc USB type C tiêu chuẩn được nhiều đối thủ như Samsung hay Xiaomi sử dụng. Đây là động thái nằm trong xu hướng đề cao tiêu chí thân thiện với môi trường mà các hãng công nghệ như Apple đã khởi động trong những năm gần đây, khi các cơ quan chức năng trên toàn cầu thắt chặt các quy định về sản xuất xanh.
Từ năm 2024, Liên minh châu Âu sẽ chính thức áp dụng quy định buộc các nhà sản xuất thiết bị phải sử dụng chuẩn cổng kết nối chung – USB type C cho tất cả các thiết bị điện tử. Lợi ích từ quy định này rất rõ ràng: giảm lượng rác thải điện tử khổng lồ từ dây và bộ sạc cũ, cũng như tiết kiệm vật liệu và tiện lợi cho người dùng.
Ông Thierry Breton – Ủy viên EC phụ trách thị trường nội bộ: “Chỉ với quy định này, chúng ta sẽ giảm tới 1.000 tấn rác thải điện tử ở châu Âu mỗi năm. Ngoài ra, còn khoảng 200 kg khí thải carbon – tương đương lượng khí thải 10 triệu điện thoại và hơn 2.000 tấn nguyên liệu thô.”
Tại Mỹ, vào tháng 9, California đã trở thành bang thứ ba thông qua luật bảo vệ quyền sửa chữa thiết bị của người tiêu dùng. Cùng với quyền được bảo hành sản phẩm trong thời gian nhất định, giới chức California yêu cầu nhà sản xuất phải đảm bảo cung cấp linh kiện và hướng dẫn sửa chữa cho người dùng kéo dài tới 7 năm. Chẳng hạn, khi bán đồ gia dụng, máy móc, xe cộ…, công ty cũng phải cung cấp linh kiện, phụ tùng để người dùng dễ dàng tiếp cận và sửa chữa, nhằm tối đa hóa tuổi thọ sản phẩm.
Trong khi đó tại Hamburg (Đức), ngày càng nhiều người tiêu dùng ưa chuộng sử dụng pin năng lượng mặt trời tái chế. Ông Stefan đang mua 2 tấm pin mặt trời cũ để lắp vào hệ thống điện năng lượng mặt trời trên ban công nhà mình. Hai tấm pin cung cấp đủ điện để chạy máy giặt và tủ lạnh, giúp anh tiết kiệm ít nhất 100 euro mỗi tấm. năm. “Tôi nghĩ trong tương lai, các gia đình nên tự chủ về điện. Điện mặt trời là giải pháp đơn giản nhất để làm được điều đó”.
Ông Martin Wilke – Giám đốc dự án tái chế pin năng lượng mặt trời: “Khách hàng rất hài lòng. Tấm mới có giá khoảng 200 euro, trong khi pin tái chế của chúng tôi chỉ có giá 1/3, khoảng 60-70 euro”. Euro tùy theo mẫu máy”.
Một tấm pin mặt trời phải hoạt động trong hai năm để tạo ra đủ điện để sản xuất tấm pin mặt trời. Vì vậy, việc tái chế để kéo dài thời gian hoạt động của pin mặt trời là vô cùng cần thiết nhằm đạt được mục tiêu sử dụng năng lượng bền vững. EU là khu vực đầu tiên ban hành luật về rác thải năng lượng mặt trời. Đối với các tấm pin mặt trời không còn được sử dụng, EU quy định tỷ lệ tái chế hoặc tái sử dụng lên tới 85%. Đức là quốc gia tiên phong thực hiện quy định này.
