Trận động đất mạnh 7,5 độ richter ở Nhật Bản khiến mặt đất dâng cao hơn 4 mét ở nhiều nơi và dịch chuyển hơn một mét theo chiều ngang .
Nhật Bản, nơi thường xuyên xảy ra động đất, đã có những bước tiến lớn trong việc theo dõi những gì xảy ra khi mặt đất rung chuyển. Đó là lý do tại sao các nhà chức trách có thể tiến hành các phép đo chính xác như vậy. Có mạng lưới trạm GPS rải rác tại các điểm chiến lược trên khắp cả nước. Khi một trận động đất xảy ra, các nhà khoa học có thể tính toán chính xác mức độ cong vênh và dịch chuyển của mặt đất. Hệ thống này cho thấy mặt đất đã dịch chuyển 130cm về phía Tây sau trận động đất ngày 1 tháng 1 , theo BBC .
Những ngôi nhà đổ nát sau trận động đất ở Wajima, Nhật Bản ngày 2/1. (Ảnh: AFP).
Trong khi đó, các nhà khoa học cũng theo dõi Nhật Bản từ không gian, so sánh hình ảnh vệ tinh chụp trước và sau trận động đất. Tàu vũ trụ ALOS-2 báo cáo khoảng cách giữa tàu vũ trụ và mặt đất đã được rút ngắn khi bề mặt Trái đất phập phồng dưới lực của trận động đất . Mặt đất chuyển động nhiều nhất ở phía tây của Bán đảo Noto. Đáy đại dương dịch chuyển ra xa khu vực ven biển ở đó, tạo ra một cơn sóng thần cao khoảng 80 cm. Ngẫu nhiên, chuyển động nâng có thể làm giảm tác động của sóng thần khi nó ập vào bờ.
Điều đáng chú ý từ trận động đất là tỷ lệ thương vong thấp mặc dù việc tìm kiếm những người bị mắc kẹt trong đống đổ nát vẫn đang được tiến hành. Mô hình mất mát và thiệt hại dự đoán số người chết tối đa khoảng 100. So với trận động đất mạnh 7,8 độ richter năm ngoái ở Thổ Nhĩ Kỳ, cả hai sự kiện đều tương đương nhau về mặt năng lượng được giải phóng, nhưng số người chết ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria lên tới 50.000. Tương tự, trận động đất mạnh 7 độ richter năm 2010 ở Haiti khiến hơn 100.000 người thiệt mạng.
Sự khác biệt nằm ở sự chuẩn bị. Nhật Bản nằm ở nơi giao nhau của 4 mảng kiến tạo lớn. Đây là một trong những khu vực có hoạt động địa chấn mạnh nhất trên Trái đất. Quốc gia này ghi nhận khoảng 20% số trận động đất có cường độ từ 6 độ richter trở lên trên toàn cầu. Máy đo địa chấn ghi lại các cơn chấn động trung bình cứ năm phút một lần. Vì vậy, Nhật Bản đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng và các biện pháp bảo vệ dân số. Cơ quan chức năng áp dụng quy định xây dựng nghiêm ngặt. Người dân cũng được đào tạo bài bản về cách ứng phó với động đất. Nhật Bản cũng có một trong những hệ thống cảnh báo sớm động đất tiên tiến nhất thế giới.
Các nhà khoa học vẫn chưa thể dự đoán thời gian và quy mô của một trận động đất , nhưng khi xảy ra, các thiết bị sẽ gửi thông báo tới mạng TV, radio và mạng di động. Cảnh báo sẽ được gửi tới người dân ở xa tâm chấn khoảng 10 – 20 giây trước khi xảy ra rung lắc mạnh nhất. Khoảng thời gian đó có vẻ không nhiều nhưng cũng đủ để mở cửa trạm cứu hỏa địa phương, phanh tàu cao tốc và giúp mọi người tìm nơi trú ẩn.
- Ít nhất 57 người được xác nhận thiệt mạng, Nhật Bản triển khai nỗ lực cứu hộ sau động đất
- Hiện tượng kỳ lạ trước động đất ở Nhật Bản: Ánh sáng kỳ lạ xuyên bầu trời, đàn chim bay tạo cảnh tượng hiếm thấy
- Thảm họa chồng chất ở Nhật Bản: Động đất khiến nhiều tòa nhà bốc cháy, hàng loạt thiết bị liên lạc bị gián đoạn
