Francesca Gino, một giáo sư nổi tiếng tại Trường Kinh doanh Harvard (HBS), đã bị buộc tội làm sai lệch kết quả trong các nghiên cứu về tính toàn vẹn của khoa học và khoa học hành vi.
Vào năm 2012, Max Bazerman, giáo sư tại HBS, đã xuất bản một bài báo với Giáo sư Gino. Như thể “quá khứ đã ngủ yên”, ngày 16/6/2023, trên tờ Chronicle of Higher Education, Bazerman tiết lộ Đại học Harvard đã phát hiện ra những kết quả sai lệch trong nghiên cứu của hai tác giả.
Báo cáo dài 14 trang của Đại học Harvard cung cấp nhiều bằng chứng về việc làm sai lệch dữ liệu và cho thấy ai đó đã cố tình giành được quyền truy cập trái phép vào cơ sở dữ liệu để thay đổi tệp. Giáo sư Bazerman đã phủ nhận mọi nghi ngờ về việc giả mạo dữ liệu, khẳng định ông không liên quan.
Chỉ một ngày sau, một blog có tên Data Colada, được điều hành bởi ba học giả khoa học hành vi, đã xuất bản một loạt bài đăng nêu chi tiết bằng chứng gian lận cụ thể trong một bài báo học thuật do Gino đồng tác giả.
Ảnh của giáo sư Francesca Gino,
Trường kinh doanh Harvard
Các tác giả blog, Uri Simonsohn của Trường Kinh doanh ESADE, Đại học California, Leif Nelson của Berkeley và Joseph Simmons của Đại học Pennsylvania, đã viết: “Chúng tôi đã phát hiện ra bằng chứng gian lận trong các bài báo kéo dài hơn một thập kỷ, bao gồm cả những bài được xuất bản gần đây (vào năm 2020).” Vào mùa thu năm 2021, cả ba quyết định báo cáo việc này với Trường Kinh doanh Harvard, nơi liệt kê đầy đủ bằng chứng.
“Chúng tôi hiểu rằng Harvard có quyền truy cập vào nhiều thông tin hơn chúng tôi, bao gồm dữ liệu gốc được thu thập bằng phần mềm khảo sát Qualtrics. Nếu gian lận được thực hiện bằng cách thu thập dữ liệu trên Qualtrics và sau đó thay đổi các tệp dữ liệu đã tải xuống, thì chỉ cần truy cập vào dữ liệu gốc trên Qualtrics sẽ tìm thấy bằng chứng”, họ nói thêm.
Theo những gì họ biết, dữ liệu gốc về Qualtrics do Gino tự thu thập mà không có sự hỗ trợ từ bất kỳ ai. Vì vậy, cô nằm trong “dạng nghi phạm” cao nhất.
Từng là giáo sư được kính trọng trong giới học thuật
Gino đã xuất bản hơn 100 bài báo học thuật về nhiều chủ đề khác nhau, nhưng phần lớn nghiên cứu của cô tập trung vào chủ đề trung thực, liêm chính trong khoa học. Nhờ danh tiếng của mình, Gino thường được mời giảng dạy cho các nhà điều hành doanh nghiệp. Một số đồng nghiệp của cô tại Trường Kinh doanh Harvard có thể kiếm được gần 2 triệu USD mỗi năm.
Gino là một giáo sư đáng tin cậy trong học viện
Các nghiên cứu của GS Gino đã được nhiều học giả khác trích dẫn hoặc sử dụng làm tài liệu giảng dạy. Sự kiện này gây chấn động giới học thuật vì Gino thường được biết đến như một học giả hàng đầu trong lĩnh vực của mình.
Gino đã không trả lời trực tiếp về vụ việc, nhưng đã đăng trên Linkedin để thông báo rằng cô ấy đã biết về những lời buộc tội và đang “nghiêm túc xem xét” sự việc để giải quyết. Hiện cô đã xin nghỉ phép và chồng của Gino nói với tờ New York Times: “Rõ ràng đây là một vấn đề rất nhạy cảm mà chúng tôi không thể thảo luận lúc này”.
Diederik Stapel là một gương mặt tai tiếng trong giới học thuật
Trước Gino, giới học thuật cũng từng chấn động bởi những vụ việc tương tự, chẳng hạn, nhà tâm lý học Harvard Marc Hauser, tác giả cuốn Moral Minds: The Nature of Right and Wrong, bị phát hiện ngụy tạo số liệu.
Nhà tâm lý học Lawrence Sanna của Đại học Michigan, người nghiên cứu về hành vi ra quyết định của con người, đã từ chức sau khi đối mặt với những cáo buộc tương tự.
Nhưng đó vẫn chưa là gì khi so sánh với hành vi của Diederik Stapel – một nhà tâm lý học xã hội người Hà Lan. Khi nghiên cứu về sự ích kỷ và đạo đức, anh ta đã làm sai lệch dữ liệu ít nhất 50 lần, khiến anh ta trở thành “kẻ lừa đảo lớn nhất trong khoa học hàn lâm”, theo Atlantic.
Nếu cáo buộc được chứng minh là đúng, không chỉ danh tiếng của trường đại học hàng đầu sẽ bị ảnh hưởng mà niềm tin của thế giới vào các quy trình khoa học sẽ tiếp tục bị lung lay. Hậu quả tiềm tàng của vụ việc là rất khó lường.
