Khi đang lặn ở vùng biển gần đảo Stora Ekön với mục đích tìm kiếm mẫu vật trên tàu Gribshunden, giáo sư Johan Ronnby và các đồng nghiệp đến từ Bảo tàng Blekinge (Thụy Điển) đã gặp phải điều bất ngờ. Họ nghe thấy một âm thanh giống như tiếng chó gầm gừ phát ra từ bên trong con tàu.
Khi đang lặn tìm kiếm mẫu vật trên tàu Gribshunden, các nhà khảo cổ nghe thấy âm thanh như tiếng chó gầm gừ phát ra từ bên trong. (Ảnh: Live Science)
Khi vào bên trong khám phá, họ giật mình phát hiện bên trong thân tàu có một “thủy quái” với hình dáng kỳ lạ đang ẩn náu. Sau khi kiểm tra cẩn thận, họ nhận thấy “quái vật biển” này trông khá giống một con chó và âm thanh họ nghe được đều phát ra từ nó. Vì vậy, họ quyết định trục vớt con tàu để nghiên cứu kỹ hơn.
Gribshunden là con tàu hoàng gia đã neo đậu ở biển Baltic trong 500 năm. Con tàu Gribshunden của vua John của Đan Mạch được cho là đã bị chìm vào năm 1495 sau khi bốc cháy trên đường từ Copenhagen đến Kalmar (bờ biển phía Đông Thụy Điển).
“Quái vật biển” này được làm bằng gỗ. Nó được sử dụng như một con bù nhìn để xua đuổi tà ma với âm thanh giống tiếng chó gầm gừ có thể là do thiết kế của nó. Các nhà khoa học xác định “quái vật biển” này không tồn tại trong bất kỳ nền văn hóa nào ở châu Âu thời Trung cổ mà trông giống như một hiện vật từ ngôi đền nghìn năm tuổi trong rừng rậm Amazon.
Hình ảnh “thủy quái” sau khi được trục vớt. (Ảnh: Live Science)
Theo các nhà khảo cổ học, “quái vật biển” này có tên là Gribshunden. Gribshunden có nghĩa đen là “Griffin-Hound” nhưng cũng có thể cái tên này ám chỉ một giống chó cụ thể. Vua John nhắc đến cái tên này trong một bức thư viết năm 1486. Trong đó, nhà vua viết: “In navi nostra Griffone” (Barfod 1990: 81). Câu này có nghĩa là “In… Griffone”, từ “Griffone” về mặt ngôn ngữ có thể được coi là một dạng thay thế của “gryps” hoặc “gryphus” (griffin) (A. Ijäs 2015, pers. comm. , ngày 27 tháng 6). Điều này giải thích cho sự tồn tại của “thủy quái” trên tàu.
Ngoài quái vật biển bằng gỗ, người ta còn tìm thấy nhiều áo giáp, vũ khí và đồ dùng thời Trung cổ khác trên tàu.
Hình ảnh con tàu được vẽ lại trong sử sách. (Ảnh: Live Science)
Được biết, xác tàu Gribshunden được các thợ lặn tìm lại vào những năm 1960, 1970. Tàn tích của Gribshunden nằm ở độ sâu 10 m bên ngoài đảo Stora Ekön. Địa điểm này rất phức tạp và phần lớn xác tàu vẫn bị chôn vùi trong trầm tích. Từ năm 2000 đến năm 2012, các nhà khảo cổ biển đã thu hồi được một số hiện vật trong quá trình khai quật. Sau vài năm gián đoạn, một sáng kiến nghiên cứu mới đã được đưa ra vào năm 2019 và những khám phá vẫn tiếp tục diễn ra vào năm 2020 và 2021.
Vào thời điểm con tàu được trục vớt, các nhà khảo cổ Mikael Larsson và Brendan Foley từ Đại học Lund đã tìm thấy hơn 3.000 mẫu vật mới trong các container trên tàu mà các đội thám hiểm trước đó đã bỏ sót.
Gia vị và trái cây được tìm thấy trên tàu. (Ảnh: Live Science)
Những mẫu vật này bao gồm nhiều loại gia vị như gừng, nghệ tây, hạt tiêu, mù tạt, đinh hương, thì là và nhục đậu khấu. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu còn tìm thấy nhiều loại trái cây như mâm xôi đen, mâm xôi đỏ, nho và hạt lanh khô dùng làm đồ ăn nhẹ.
Những loại gia vị, trái cây này được bảo quản rất tốt nhờ môi trường vi mô do con tàu tạo ra sau khi chìm xuống đáy biển. Khi nó chìm xuống, tàu Gribshunden kéo theo rong biển trôi theo nó, tạo nên những lớp tảo dày đặc theo mùa. Khi tảo phân hủy, nó tạo ra các vùng thiếu oxy cục bộ, góp phần bảo quản nguyên liệu thực vật một cách tuyệt vời.
Con tàu sau khi được trục vớt vẫn còn khá nguyên vẹn. (Ảnh: Live Science)
Các nhà khảo cổ học cho rằng Gribshunden thực sự là một kho báu vì trước đây chưa có con tàu nào cùng thời kỳ được phát hiện. Nó có thể cung cấp cho họ rất nhiều kiến thức về thời kỳ hoàng kim cũng như những bí ẩn về hàng hải qua những cuộc thám hiểm đại dương trong thời đại của Columbus và Vasco da Gama.
