Sương sâm là gì và chọn như thế nào cho đúng?
Cây tầm gửi là một loại thảo mộc thân leo có nguồn gốc từ Đông Nam Á. Trong hàng ngàn năm, cây đã được sử dụng làm thuốc và thực phẩm. Vùng Đông Bắc Thái Lan gọi loại cây này là “ngàn năm tuổi” bởi chúng giúp ngăn ngừa nếp nhăn, phục hồi vẻ tươi trẻ. Sương sâm là cây sống lâu năm, sinh trưởng mạnh nên người dùng có thể thu hái quanh năm.
Ở Việt Nam, sương sâm có 2 loại phổ biến là sương sâm trơn và sương sâm có lông. Để phân biệt có thể dựa vào đặc điểm lá và cây sương sâm có hay không có lớp phủ trên bề mặt, quả chín của cây sương sâm nhẵn có màu tím, quả chín của cây sương sâm có lông có màu đỏ. Lá và dây sương sâm tươi sau khi thu hoạch được rửa sạch rồi vò với nước lọc lạnh, dùng lược lọc cho sạch, để khoảng 1-2 giờ sẽ đặc lại thành sương sâm thạch, hoặc phơi hoặc sấy khô lá sương sâm rồi bảo quản . Tránh ẩm để dùng dần.
Những người làm sương sâm có kinh nghiệm cho biết, chọn lá sương sâm già, có màu xanh sẽ cho nhiều thạch hơn lá non và chọn lá sương sâm có lông sẽ cho thạch mịn và ngon hơn lá sương sâm trơn. Đặc biệt, sương sâm thu hái vào mùa khô sẽ cho nhiều thạch hơn so với thu hái vào mùa mưa.
Thạch nhân sâm là món ăn được nhiều người yêu thích để giải nhiệt trong những ngày nắng nóng. Ngoài ra, lá sương sâm còn là vị thuốc quý có nhiều công dụng.
Tác dụng của sương sâm đối với sức khỏe
Trong Đông y, sương sâm có vị đắng, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, mát gan, nhuận tràng, chữa táo bón, kiết lỵ, tiêu chảy, nhiệt miệng,… Nghiên cứu y học hiện đại cho thấy, lá sương sâm có chứa rất nhiều vitamin A, beta carotene, phốt pho, polyphenol, flavonoid, alkaloid và các khoáng chất như canxi, sắt mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Cụ thể, dưới đây là những công dụng mà sương sâm mang lại:
Ngăn ngừa nếp nhăn, phục hồi vẻ tươi trẻ
Một nghiên cứu tại Mỹ cho thấy sản phẩm bôi ngoài da chứa chiết xuất lá sương sâm dùng hàng ngày có tác dụng kích thích tăng sinh nguyên bào sợi và tế bào sừng, tăng biểu hiện collagen và ức chế hoạt tính collagenase, giúp ngăn ngừa và chống lão hóa da hiệu quả. Đồng thời, còn giúp cải thiện hoặc làm giảm các dấu hiệu lão hóa da theo thời gian do nội tiết tố, ánh sáng (tia UV), giảm nhăn da mặt và chảy xệ.
Giúp hạ sốt ở người già và trẻ em
Bạn có thể chế biến thành thạch nhân sâm hoặc ép lấy nước uống mỗi ngày.
Hỗ trợ hạ đường huyết, bảo vệ gan, chữa bệnh tiểu đường
Nghiên cứu đã chỉ ra tác dụng này của lá sương sâm. Hiệu quả thông qua việc ức chế quá trình tạo đường ở gan, kích thích sản sinh insulin trong cơ thể. Nước lá nhân sâm có tiềm năng phát triển thành một sản phẩm dinh dưỡng để ngăn chặn việc sản xuất quá nhiều glucose ở bệnh nhân béo phì, kháng insulin và tiểu đường.
Tác dụng chống oxy hóa và chống ung thư
Loại lá này có hoạt tính kháng khuẩn, tiêu viêm, điều hòa miễn dịch, giúp ổn định huyết áp. Đồng thời, sương sâm còn giúp giảm stress oxy hóa, cải thiện tình trạng suy giảm trí nhớ, rối loạn chức năng não ở người nghiện rượu đã được nghiên cứu.
Hỗ trợ điều trị tiểu khó, tiểu buốt
Có được tác dụng này là lá sương sâm có tính mát, giúp thanh nhiệt, giải độc. Bạn có thể ăn thạch sâm lạnh mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 1 bát.
Nếu dùng lá sương sâm làm thạch thì không nên lạm dụng món ăn vặt này vì có thể dẫn đến tiêu chảy. Người lớn không nên ăn quá 2 cốc mỗi ngày và trẻ em chỉ nên ăn cốc cháy.