Khúc gỗ và những “hòn đá” lạ
Vào ngày 20 tháng 4 năm 2005, một dự án đường ống dẫn nước của thị trấn Jiangkou, quận Bành Sơn, Tứ Xuyên, Trung Quốc, đã được thực hiện tại khu vực bến Lao Hu ở sông Min. Lúc này, các công nhân đang dùng máy xúc để nạo vét lòng sông. Vô tình, người công nhân đang vận hành máy xúc va phải một vật gì đó. Khi chạy đến nơi, anh phát hiện đó là một khúc gỗ dài khoảng 1m bị ngâm trong nước, cát và bùn ở độ sâu 2,5m.
Sau khi dùng xẻng lật nó lại, người công nhân nhận thấy có một cái lỗ bên dưới khúc gỗ. Một vài tảng đá có hình thù kỳ lạ rơi ra. Chúng cũng phát sáng dưới ánh sáng mặt trời. Vì vậy, người công nhân ngay lập tức đưa họ đến một nơi có nước sạch. Thật bất ngờ, những viên đá này thực sự là những đồng bạc. Một trong số đó vẫn còn có thể nhìn thấy dòng chữ phía trên: “Năm Sùng Trinh thứ 10, hướng thứ năm hai mươi hai, thợ bạc Khương Quốc Khánh” . Tổng cộng có 10 đồng bạc.
Ngay lập tức, anh đã báo cho người quản lý và người này đã liên hệ với cơ quan quản lý di tích văn hóa của huyện Bành Sơn. Qua đánh giá sơ bộ, các chuyên gia cho rằng đây là ngân quan thời nhà Minh. Tin đội công trình thủy lợi vớt được sới bạc lan khắp thị xã. Nhiều người đã liều mình lặn xuống đáy sông để tìm kho báu. Chính quyền tỉnh Tứ Xuyên đã phải cử cảnh sát canh gác 24/24 giờ tại khu vực tìm thấy cổ vật.
Theo ông Ngô Thiện Văn, Giám đốc Ban Quản lý di tích văn hóa Bành Sơn, khúc gỗ được tìm thấy là của Thanh Cường Thắng. Trong nhiều ghi chép lịch sử, Thanh Cương là công cụ cất giấu kho báu của Trương Hiến Trung – thủ lĩnh phong trào khởi nghĩa nông dân cuối thời nhà Minh. Dụng cụ này là một khúc gỗ khoét rỗng ruột, hai đầu bịt kín bằng sắt, ở giữa dùng thỏi bạc nhét vào. Do đó, những thỏi bạc và đồng xu bạc này là di vật văn hóa quý giá của cuối triều đại nhà Minh và đầu nhà Thanh.
Mảnh gỗ này chính là thanh dây cương – một bảo bối giấu kín của Trương Hiến Trung. (Ảnh: Sohu)
Trên thực tế, vào những năm 1980, khi Viện thăm dò địa chất Vũ Hán tiến hành khảo sát thị trấn Giang Khẩu và khu vực sông Min, họ đã phát hiện ra rằng có rất nhiều kim loại nằm rải rác dưới đáy sông. Tuy nhiên, một phần do hạn chế về tài chính và kỹ thuật, các chuyên gia đã không thể tiến hành khai quật. Cho đến khi những con bạc tình cờ được tìm thấy, các nhà khảo cổ học đã có manh mối để tìm ra kho báu của Trương Hiến Trung.
Lần theo manh mối đến kho báu
Trương Hiến Trung là thủ lĩnh khởi nghĩa nông dân cuối thời nhà Minh. Ông từng xưng là Đại Tây Vương sau khi chiếm được Vũ Xương. Theo sách “Thư Khâu Giám”, năm 1644, Trương Hiến Trung dẫn quân tiến vào Tứ Xuyên giết hết thương nhân giàu có ở đây và cướp tài sản của họ. Số tiền hắn lấy trộm của chúng lên tới hàng vạn lạng vàng. Trương Hiến Trung cũng tổ chức Lễ hội Bao Chửng ở Thành Đô để phô trương sự giàu có của mình. Theo nhiều ghi chép lịch sử, ông có 24 căn phòng chứa đầy thỏi vàng và thỏi bạc. Các chuyên gia ước tính tài sản của Trương Hiến Trung lên tới 3 tỷ NDT. Năm 1646, Trương Hiến Trung bị quân Thanh giết trên núi Phượng Hoàng. Từ đó, tin tức về kho báu khổng lồ của ông biến mất.
Hai hòn đá hình rồng và hổ được nhắc đến trong bài vè kho báu của Trương Hiến Trung. (Ảnh: Sohu)
“Minh sử” từng ghi lại rằng trước khi rời Thành Đô, Trương Hiến Trung đã thuê một đội thợ làm nhiều việc kỳ lạ. Ông yêu cầu họ đắp một con đê trên sông Man, rút cạn nước và đào nhiều hố sâu đến 3 thước, sau đó bỏ tất cả của cải vào đó rồi đắp đất và xả nước để che mắt thiên hạ. Nhưng cũng có tài liệu cho rằng Trương Hiến Trung bị quân Thanh chặn đường bộ nên khi trốn khỏi Thành Đô phải đi đường thủy. Tuy nhiên, họ đang ở cửa sông thì bị quân Thanh phục kích nên thuyền chở vàng bạc bị nhấn chìm dưới nước.
Truyền thuyết dân gian còn lưu truyền một câu đồng dao về kho báu của Trương Hiến Trung. Nội dung câu ca dao là: “ Rồng đá chọi hổ đá, tiền một vạn năm. Muốn biết, mua cả cung Thành Đô”. Những câu này có nghĩa là ai đó muốn tìm kho báu này cần tìm dòng sông có khối đá hình rồng đối đầu với khối đá hình hổ.
Theo bài đồng dao, đội khảo cổ của Cục Di tích Văn hóa Tứ Xuyên chia thành hai nhóm, một nhóm đi khảo sát địa hình của sông Min và nhóm còn lại điều tra vùng phụ cận của con sông. Đột nhiên, nhóm thứ hai tìm thấy một con hổ đá và một con rồng đá ở khu vực gần sông. Sau khi lắp ghép các chi tiết, họ tin rằng vùng sông Man thực sự có kho báu của Trương Hiến Trung.
Trong những năm qua, các nhà khảo cổ học thuộc Cục Di tích Văn hóa Tứ Xuyên đã tổ chức nhiều cuộc khai quật. Năm 2011, họ đã tìm thấy hàng chục nghìn cổ vật, trong đó một cuốn sổ vàng và nhiều đĩa vàng bạc được đánh giá là có giá trị nhất. Đến năm 2017, hơn 20.000 cổ vật đã được tìm thấy, chủ yếu là đồ dùng và vũ khí. Tuy nhiên, nhóm khảo cổ cho biết, những di vật còn sót lại thậm chí còn chất đống dưới đáy sông. Tháng 1/2020, nhóm khảo cổ công bố thêm 10.000 hiện vật. Lần này, một con dấu bằng vàng nguyên chất cực hiếm đã được tìm thấy.
Các di tích văn hóa khác đã được tìm thấy trong quá trình khai quật của nhóm khảo cổ. (Ảnh: Sohu)
Con dấu này nặng tới 8kg và được làm bằng 95% vàng nguyên chất. Chiếc ấn được chạm khắc tỉ mỉ với kích thước 10 x 10 cm, chuôi bằng vàng ròng, có hình con rùa với dòng chữ “Báu vật của vua Thục”, rất tiếc đã bị tách làm 4 mảnh. Đến nay, hơn 52.000 cổ vật đã được khai quật. Theo ước tính của các nhà khảo cổ học, giá trị của những di tích văn hóa thu thập được hiện đã lên tới 500 triệu USD (tương đương hơn 11.000 tỷ đồng).