Người xưa có câu: “Tháng bảy không ra khỏi nhà, mồng tám không vào nhà được”.
Thực ra, ý nghĩa thực sự của câu “Bát bất, bát bất trở” không phải là điều cấm kỵ trong dân gian mà đằng sau nó ẩn chứa trí tuệ vĩ đại hàng nghìn năm.
Mất kỷ luật
Cái gọi là “thứ bảy không ra ngoài” không có nghĩa là ngày thứ bảy không được ra ngoài, mà là ám chỉ bảy thứ “củi, gạo, dầu, muối, tương, giấm, trà” . Bảy điều này cần thiết cho cuộc sống hàng ngày nên còn được gọi là “khai môn thất sự” nghĩa là 7 điều chúng ta thường nói trước khi ra khỏi cửa.
Ngô Tử Mục đời Tống nói trong “Mộng Lương Lục” rằng: “Mỗi ngày không thể thiếu củi, gạo, dầu, muối, tương, giấm, trà”. Vào thời nhà Nguyên, quan viên Vũ Hán cũng từng viết trong “Nhật ký Ngọc Hồ” như sau: “Sáng sớm thức dậy có bảy thứ củi, gạo, dầu, muối, xì dầu, giấm, trà”. Đường Bá Hổ đời nhà Minh cũng có bài “Trừ Tích Khâu Chiêm”: “Tư Mễ Du, diêm cùng bình trà, bản vốn ở nhà người, vạn tuế nhất trang nghiêm tự, những chú lùn tre tự mình nhìn thấy hoa.” ; tạm hiểu: “Củi, gạo, dầu, muối, tương, dấm, trà, là của nhà người khác; Không có gì sai khi tiết kiệm khi về già. Trong phố tre một mình ngắm hoa mai”.
“Củi, gạo, dầu, muối, tương, giấm, trà” đại biểu cho văn hóa ẩm thực cổ xưa, cũng là để nhắc nhở mọi người rằng, trước khi ra ngoài làm việc, trước hết hãy xử lý tốt công việc. làm việc trong nhà.
Xưa có câu: “Dạy thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”; Chỉ có tu thân Tề gia trước, mới có thể trị quốc bình thiên hạ.
Bát bất quy tắc
Cũng giống như “Bảy người không đi ra ngoài”, chữ “Bát” trong “Bát bất hồi gia” cũng không phải chỉ ngày mồng tám mà chỉ tám điều “hiếu, từ, trung, tín, lễ”. công, liêm, sỉ”. . Đó là tám nguyên tắc đạo đức cơ bản của người xưa. Ngày nay, người ta cũng thường dùng cụm từ “hiếu, trung, lễ, liêm”, xuất phát từ “Đạo nhi luận”: “Kỳ vi nhân bất hiếu, nhi bất hiếu, bất hiếu; bất hiếu phạm thượng, bất hiếu giả, dã tính. Quân tử bản, lập nhi, thư sinh. Hiếu là giả, nhân là ác”; nghĩa là: “Người biết hiếu thảo với cha mẹ, kính trọng người lớn tuổi, hiếm khi làm mất lòng cấp trên; Không có người không thích làm mất lòng cấp trên nhưng lại thích gây hỗn loạn. Quân tử chuyên chăm lo cái gốc của thân thì đạo lập thân tự nhiên phát sinh. Hiếu thảo và nhân ái là gốc của Đạo làm người.”
“hiếu” có nghĩa là hiếu thảo với cha mẹ. Đây là bổn phận của một người con trai. Đó là sự kế thừa từ đời này sang đời khác. Nhưng chúng ta cũng thường nói rằng bạn bè như anh chị em; vì vậy chúng ta thường giải thích “tình huynh đệ” theo một cách mở rộng, nghĩa là yêu thương anh chị em của mình và đối xử với bạn bè bằng sự khiêm tốn và lịch sự giống như người ta đối xử với anh chị em mình.
Nói chung, hiếu là nội; trung tín, trung tín, lễ nghĩa, nghĩa là đối ngoại.
“Trung” nghĩa là trung thành, và “tín” nghĩa là đáng tin cậy. “Dĩ tín tại ngôn, tất kính tại hành”, phải trung tín trong lời nói, cẩn thận trong công việc. Đối với bạn bè thì phải có lòng tin, hứa với bạn điều gì thì phải thực hiện, không thể thất tín, mọi việc làm đều phải cẩn trọng.
“Celebration” có nghĩa là buổi lễ. Lễ phép không chỉ hàm ý lễ phép mà còn hàm ý tuân theo các quy tắc lễ nghĩa khi làm việc. Ví như thời xưa, con thấy cha phải lễ, quan lớn thấy vua phải lễ, cấp bậc khác nhau, lễ nghi khác nhau. Ngày nay, phép xã giao thiên về việc tuân thủ luật pháp, không chỉ với ý thức về đạo đức mà còn với ý thức về các quy tắc.
“Nghĩa” có nghĩa là “ý nghĩa”, do ảnh hưởng của phim truyền hình nên nhiều người hiểu “nghĩa” là “tập khí”; Mặc dù vậy, họ không ngại vi phạm pháp luật, nhưng trên thực tế, ý nghĩa ban đầu của Khổng Tử là có ý thức công bằng từ bên trong, và trong khả năng của mình, sẵn sàng giúp đỡ người khác.
“Liêm” chỉ sự thanh liêm, trong sạch, nhỏ như dân thường ngoài chợ không làm chuyện lén lút, lớn như quan chức không tham ô, tham nhũng. “Chính trực” thể hiện sự công bằng và chính trực, có tính ứng dụng rộng rãi.
“Bán buôn” chỉ là “xấu hổ”. Xấu hổ ở đây nhấn mạnh nhiều hơn đến sự cân bằng nội tâm, biết điều gì là phi lý và trái với lương tâm. Không chỉ “xấu hổ không làm” mà còn “xấu thay đổi”. Cái gọi là “tri thẹn gần hổ” có nghĩa là người biết xấu hổ cũng được coi là người dũng cảm và dũng cảm. Chỉ trong tâm biết phân biệt phải trái trước sau, mới có thể làm được điều đúng đắn.
Từ đó, có thể thấy “không xuất khẩu” là chỉ việc làm việc thiện ở hậu trường; còn “không quy củ” là chỉ người làm việc bên ngoài, nếu vi phạm bất cứ điều gì “hiếu, nghĩa, trung, tín, lễ, nghĩa, liêm, sỉ” thì đó thực sự là đại nghịch với tôn giáo. , xấu hổ với tổ tiên, lại càng không thể đối mặt với gia đình.
Văn hóa truyền thống của nhân loại rất rộng lớn và sâu sắc, mỗi câu nói xưa được lưu truyền đều có ý nghĩa sâu sắc riêng. Vì vậy, đừng dán nhãn cho mê tín, dị đoan phong kiến và bác bỏ nó; Không thể coi thường, quên đi lời dạy của tiền nhân.
