Từ đầu thế kỷ 20, bệnh nhân tiểu đường đã có thể sống ổn định hơn, lâu dài hơn và hiệu quả hơn nhờ loại “thần dược” – Insulin.
Trước khi phát hiện ra Insulin, người mắc bệnh tiểu đường được coi là bản án tử hình vì không có thuốc chữa.
Vào ngày 27 tháng 7 năm 1921, bác sĩ phẫu thuật người Canada Frederick Banting và sinh viên y khoa Charles Best của Đại học Toronto lần đầu tiên đã phân lập thành công hormone Insulin .
Sự kiện này đánh dấu một trong những bước đột phá quan trọng nhất trong lịch sử điều trị bệnh tiểu đường.
Chỉ một năm sau, những người mắc bệnh tiểu đường đã được điều trị bằng insulin.
Nhờ phát hiện lịch sử này, bác sĩ Frederick Banting đã được trao giải Nobel Y học cách đây 100 năm, vào ngày 10/12/1923.
Bác sĩ Frederick Banting (phải) và Charles Best – những người đầu tiên tìm ra phương pháp điều trị cứu sống bệnh nhân tiểu đường bằng Insulin. (Nguồn: Đại học Toronto).
Frederick Banting sinh ngày 14 tháng 11 năm 1891 tại Alliston, Ontario, Canada.
Khi còn là học sinh cấp 3, Banting không được bạn bè chú ý vì thành tích học tập trung bình, không có gì nổi bật.
Sau khi tốt nghiệp trung học, anh theo học thần học tại Đại học Toronto trước khi theo học ngành y.
Ngay sau khi tốt nghiệp trường y năm 1916, Banting gia nhập Quân y Hoàng gia Canada, sau đó chăm sóc thương binh trong các tiểu đoàn lính Canada trên chiến trường Pháp.
Nhờ sự cống hiến và lòng dũng cảm trên chiến trường, Banting đã được Hoàng gia Anh trao tặng Huân chương Quân công.
Vào cuối Thế chiến thứ nhất, Banting trở lại Toronto, làm chuyên gia chỉnh hình tại Bệnh viện Nhi đồng Toronto và giảng dạy tại Trường Y thuộc Đại học Western Ontario.
Phòng thí nghiệm trong khuôn viên Đại học Toronto, nơi Tiến sĩ Banting và Best thực hiện một số nghiên cứu về Insulin. (Nguồn: Đại học Toronto)
Những năm đầu thế kỷ 20, vẫn còn nhiều căn bệnh nguy hiểm đến tính mạng mà chưa có phương pháp điều trị hiệu quả, trong đó có bệnh tiểu đường.
Banting bắt đầu quan tâm đến bệnh tiểu đường sau khi đọc một báo cáo y khoa về chức năng của tuyến tụy, trong đó nói rằng bệnh tiểu đường xảy ra do tuyến tụy không đảm bảo chức năng bình thường.
Nhiều bác sĩ khác cũng tin rằng các tế bào biệt hóa, gọi là đảo Langerhan , sản sinh ra một chất hóa học giúp cơ thể điều chỉnh lượng đường trong máu. Bệnh tiểu đường xảy ra khi hóa chất này không được sản xuất.
Quan tâm sâu sắc đến vấn đề này, bác sĩ Banting bắt đầu nghiên cứu về bệnh tiểu đường.
Trong khi nghiên cứu, ngày 31/10/1920, ông nảy ra ý tưởng lấy insulin từ tuyến tụy của chó.
Ông đã thảo luận ý tưởng của mình với giáo sư JJR Macleod tại Đại học Toronto và được giao một phòng thí nghiệm và một trợ lý là sinh viên Charles Best . Best sau này trở thành một bác sĩ nổi tiếng người Canada.
Trong suốt mùa hè làm việc vất vả, Banting và Best đã cắt bỏ tuyến tụy của những con chó và kết quả là chúng mắc bệnh tiểu đường. Họ đã cố gắng thanh lọc một loại hormone hóa học từ tuyến tụy và chiết xuất nhiều thành phần từ đảo nhỏ Langerhan.
Sau đó, những chất này được tiêm vào chó mắc bệnh tiểu đường để thử nghiệm và họ phát hiện ra rằng bệnh tiểu đường đã được đẩy lùi.
Ban đầu, thuốc tiêm có lẫn nhiều tạp chất và thường gây ra những biến chứng nguy hiểm. Với sự giúp đỡ của Giáo sư Macleod và nhà hóa học James Collip, nhóm các nhà khoa học đã tạo ra tinh chất chiết xuất từ đảo Langerhan – insulin, đảm bảo đủ độ tinh khiết để thử nghiệm trên bệnh nhân.
15 tháng kể từ khi bác sĩ Banting đề xuất ý tưởng lấy insulin từ tuyến tụy của chó, ngày 11/1/1922, cậu bé Leonard Thomson 14 tuổi đã được điều trị thành công tại Bệnh viện Toronto bằng insulin.
Thomson sống đến ngày 20 tháng 4 năm 1935, sau 13 năm 3 tháng tiêm insulin. Kết quả nghiên cứu đã mở ra một chương mới trong quá trình điều trị và cứu sống hàng triệu người mắc bệnh tiểu đường.
Với phát hiện này, Tiến sĩ Banting và Giáo sư Macleod đã được đề cử và trao giải Nobel Y học vào ngày 10/12/1923.
Ngoài giải Nobel, Tiến sĩ Banting còn được Quốc hội Canada cấp số tiền hàng năm là 7.500 đô la Canada và sẽ được nhận suốt đời. Năm 1934, ông được Hoàng gia Anh phong tước hiệp sĩ.
Khi đang ở đỉnh cao sự nghiệp, ngày 21/2/1941, Tiến sĩ Banting qua đời vĩnh viễn trong một vụ tai nạn máy bay.
Từ kết quả nghiên cứu khoa học của Banting và cộng sự, năm 1928, Oskar Wintersteiner đã chứng minh Insulin là một loại protein.
Nhân viên y tế lấy mẫu máu để kiểm tra lượng đường trong máu của bệnh nhân. (Ảnh: AFP/Reuters).
Năm 1955, người đoạt giải Nobel Frederick Sanger đã phát hiện ra chuỗi axit amin của Insulin người. Điều này đã cho phép các nhà khoa học tạo ra gen Insulin, gen này được sử dụng để tạo ra chủng vi khuẩn biến đổi gen có khả năng sản xuất số lượng lớn Insulin có độ tinh khiết cao.
Insulin được sản xuất thương mại bằng cách chiết xuất nó từ tuyến tụy của bò và lợn.
Qua nhiều thập kỷ nghiên cứu, nhiều loại Insulin với thời gian tác dụng khác nhau và ít tác dụng phụ đã được sản xuất, giúp tối ưu hóa lượng đường trong máu cho người mắc bệnh tiểu đường.
Để ghi nhớ những đóng góp của Tiến sĩ Banting, Hiệp hội Đái tháo đường Thế giới và Tổ chức Y tế Thế giới lấy ngày 14 tháng 11 hàng năm – ngày sinh nhật của Tiến sĩ Banting – là Ngày Phòng chống Đái tháo đường Thế giới . để nâng cao nhận thức toàn cầu về phòng chống bệnh tiểu đường.
- Nhật Bản thử nghiệm thuốc điều trị dứt điểm bệnh tiểu đường
- Nguyên nhân chính gây bệnh tiểu đường ở người Việt
- Việc sản xuất thuốc insulin dạng viên đã có tiến bộ mới
