Một nghiên cứu mới phát hiện ra rằng bộ não con người có khả năng phục hồi đáng kinh ngạc trước sự tàn phá của thời gian, bao gồm cả những bộ não có tuổi đời lên tới 12.000 năm tuổi.
Nhà nghiên cứu nấm mộ Alexandra Morton-Hayward, công tác tại Đại học Oxford (Anh), dẫn đầu nhóm nghiên cứu thống kê số lượng bộ não con người được phát hiện trong các hồ sơ khảo cổ học trên khắp thế giới.
Nghiên cứu về não người giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về các bệnh liên quan đến rối loạn thần kinh, nhận thức và hành vi – (Ảnh: AdobeStock).
Họ phát hiện ra 4.405 bộ não được bảo quản từ 213 nguồn khác nhau trên mọi châu lục (trừ Nam Cực) có niên đại từ thế kỷ 17 trở đi.
Theo khảo cổ học, việc bảo quản mô mềm khi thi thể được chôn cất tự nhiên (không ướp hoặc đông lạnh) là rất hiếm. Các nghiên cứu thực nghiệm về quá trình phân hủy trước đây đã chỉ ra rằng não là một trong những cơ quan đầu tiên bị phân hủy khi con người chết.
Để hiểu sự kiện này hiếm đến mức nào, nhóm của bà Morton-Hayward đã tìm kiếm những bộ não được bảo quản trên khắp thế giới.
4.405 bộ não được đề cập ở trên đến từ nhiều môi trường khác nhau, bao gồm ngôi mộ tập thể trong Nội chiến Tây Ban Nha, sa mạc của Ai Cập cổ đại, nạn nhân bị hiến tế gần núi lửa Llullaillaco vào khoảng năm 1450, con người Tollund sống vào khoảng năm 220 trước Công nguyên trong một đầm lầy và trên bờ biển của một hồ Thụy Điển thời kỳ đồ đá.
Các điều kiện môi trường nơi tìm thấy bộ não – chẳng hạn như mất nước, đóng băng, điều kiện kỵ khí (như ở vùng đất ngập nước) và xà phòng hóa – có mối tương quan với cách bộ não được bảo tồn một cách tự nhiên. Chúng khiến chất béo trong não trở nên sáp.
Các phần não của một người được chôn cất tại một nghĩa trang ở Anh khoảng 200 năm trước – (Ảnh: Alexandra L.Morton-Hayward).
Điều đáng chú ý là trong số 4.405 bộ não kể trên, có 1.308 bộ não (chiếm gần 1/3) là cấu trúc mô mềm duy nhất còn sót lại trong cơ thể đã bị phân hủy hoàn toàn chỉ còn xương. Chúng cũng là bộ não lâu đời nhất, lên tới 12.000 năm tuổi.
Theo nhóm nghiên cứu, điều này cho thấy có thể có một cơ chế bảo tồn mô mềm đặc biệt của hệ thần kinh trung ương. Cơ chế đó là gì vẫn còn là một câu hỏi lớn, nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng nó có thể là sự tương tác giữa các phân tử não và một thứ gì đó trong môi trường.
Các chuyên gia cho rằng phát hiện này có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về lịch sử tiến hóa của loài người, cũng như các bệnh liên quan đến rối loạn thần kinh, nhận thức và hành vi cổ xưa.
Nghiên cứu được công bố ngày 20 tháng 3 trên tạp chí Kỷ yếu của Hiệp hội Hoàng gia B: Khoa học sinh học.
- Bộ não và những điều kỳ diệu của nó
- Điều gì sẽ xảy ra nếu người ta dùng “điện giật” vào não người chết?
- Những điều bất ngờ về bộ não con người
