Một chuẩn tinh mới được phát hiện đã phá vỡ nhiều kỷ lục, không chỉ là chuẩn tinh sáng nhất từng được quan sát mà còn là thiên thể sáng nhất được tìm thấy.
Chuẩn tinh J0529-4351 cách Trái đất rất xa nên ánh sáng phải mất 12 tỷ năm mới đến được chúng ta. Năng lượng của nó đến từ những nhà nghiên cứu lỗ đen đói khát nhất và phát triển nhanh nhất từng gặp. Lỗ đen này mỗi ngày tiêu thụ một lượng vật chất bằng khối lượng Mặt trời, theo nghiên cứu công bố ngày 19/2 trên tạp chí Nature Astronomy. Lỗ đen siêu lớn ở trung tâm chuẩn tinh được ước tính lớn hơn Mặt trời từ 17 – 19 tỷ lần. Mỗi năm, nó “ăn” hoặc tích lũy lượng khí và bụi tương đương 370 Mặt trời. Điều này khiến J0529-4351 sáng hơn Mặt trời 500.000 tỷ lần.
Mô phỏng chuẩn tinh lập kỷ lục J0529-4351. (Ảnh: ESA)
“Chúng tôi phát hiện ra lỗ đen phát triển nhanh nhất từng được biết đến. Nó có khối lượng bằng 17 tỷ Mặt trời và ăn nhiều hơn một Mặt trời mỗi ngày. Nhờ đó, nó trở thành vật thể sáng nhất trong vũ trụ”, nhà thiên văn học Christian Wolf tại Đại học Quốc gia Australia , trưởng nhóm nghiên cứu cho biết.
J0529-4351 được phát hiện trong dữ liệu cách đây bốn thập kỷ nhưng sáng đến mức các nhà thiên văn học không thể xác định nó là chuẩn tinh. Chuẩn tinh là một vùng ở trung tâm thiên hà chứa một lỗ đen siêu lớn, được bao quanh bởi một vòng bụi và khí. Các điều kiện khắc nghiệt trong đĩa bồi tụ xung quanh lỗ đen đang hoạt động làm nóng bụi và khí, khiến nó phát sáng. Ngoài ra, bất kỳ vật chất nào trong đĩa này không bị lỗ đen tiêu thụ sẽ được dẫn về cực của nó, bắn ra dưới dạng một luồng hạt với tốc độ gần tốc độ ánh sáng. Kết quả là, các chuẩn tinh trong vùng nhân thiên hà đang hoạt động (AGN) có thể sáng hơn ánh sáng của hàng tỷ ngôi sao xung quanh cộng lại.
Nhưng dù vậy, J0529-4351 vẫn nổi bật. Ánh sáng của J0529-4351 đến từ đĩa bồi tụ khổng lồ nuôi dưỡng lỗ đen siêu lớn. Nhóm nghiên cứu ước tính đường kính của nó vào khoảng 7 năm ánh sáng, gấp khoảng 45.000 lần khoảng cách giữa Trái đất và Mặt trời.
J0529-4351 ban đầu được phát hiện bởi kính viễn vọng Khảo sát bầu trời phía Nam Schmidt vào năm 1980, nhưng các nhà nghiên cứu phải mất hàng thập kỷ mới xác nhận được nó là một chuẩn tinh. Các cuộc khảo sát thiên văn lớn cung cấp nhiều dữ liệu đến mức các nhà nghiên cứu cần các mô hình học máy để phân tích và phân loại các chuẩn tinh từ các thiên thể khác. Trên thực tế, J0529-4351 sáng đến mức các mô hình cho rằng đây là một ngôi sao nằm tương đối gần Trái đất. Nhóm nghiên cứu công nhận J0529-4351 là chuẩn tinh bằng kính viễn vọng 2,3m tại Đài thiên văn Siding Spring ở Australia.
Tiếp theo, lỗ đen siêu lớn ở trung tâm của nó là mục tiêu hoàn hảo cho thiết bị GRAVITY+ trên Kính thiên văn Rất lớn ở Chile. J0529-4351 cũng sẽ được nghiên cứu bằng Kính viễn vọng Cực lớn (ELT) đang được xây dựng ở Sa mạc Atacama.
- Chuẩn tinh chứa lỗ đen nặng gấp 1,5 tỷ lần Mặt trời
- Phát hiện cấu trúc siêu khổng lồ có thể “nuốt chửng” cả Trái Đất
- Chụp ảnh “ma” ngoài không gian
