Người Maya khiến nhân loại ngưỡng mộ vì họ đã phát triển một nền văn minh đáng kinh ngạc, trong đó có hệ thống nông nghiệp rộng lớn ở những khu vực thiếu nước sạch trầm trọng nhất.
Để làm được điều đó, hơn 2.000 năm trước họ đã phát triển các công trình thủy lợi quy mô lớn, hệ thống hồ chứa, trữ nước khổng lồ cùng các công nghệ lọc nước gây sốc vì chúng “vượt thời gian”. Bao gồm bộ lọc thạch anh hiện đại.
Nghiên cứu vừa được công bố trong Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia tập trung vào một loại hệ thống lọc nước trong số đó.
Bản đồ LiDAR của thành phố Tikal cổ đại của người Maya, với cơ sở hạ tầng đáng kinh ngạc bao gồm hệ thống hồ chứa nước – Ảnh: Bryan Lin
Giáo sư nhân chủng học Lisa Lucero từ Đại học Illinois Urbana-Champaign và các đồng nghiệp của bà tin rằng một dạng hệ thống lọc nước “công nghệ sinh học” của người Maya cổ đại có thể trở thành nguyên mẫu cho các hệ thống hiện đại.
Điều này sẽ giúp ứng phó với cuộc khủng hoảng nước sạch toàn cầu hiện nay, giải quyết nhu cầu nước bền vững cho tương lai.
Công nghệ sinh học cổ xưa đó đơn giản và thông minh đến mức đáng ngạc nhiên, được phát hiện ở các thành trì của người Maya cổ đại trên khắp Trung Mỹ.
Theo SciTech Daily, những thành phố này có mạng lưới hồ chứa nước khổng lồ, đủ cung cấp nước uống sạch cho hàng nghìn đến hàng chục nghìn người trong mùa khô kéo dài 5 tháng mỗi năm và trong thời gian hạn hán kéo dài. hơn.
Đó là một nỗ lực rất lớn của người Maya, bởi nguồn nước ở khu vực họ sinh sống thường không sạch, chứa nhiều kim loại nặng và các chất khác có hại cho sức khỏe.
Vì vậy, ngoài việc xây dựng hệ thống hồ chứa, kênh, đập, cống, đê điều để phân phối nước sạch và xử lý nước thải, người Maya còn đầu tư hệ thống lọc nước.
Trong đó, một số hồ sử dụng cát thạch anh, zeolit. Những người khác sử dụng thực vật thủy sinh bản địa để lọc nước, phổ biến ở những khu vực không có sẵn thạch anh và các khoáng chất lọc nước khác.
Thành phố nổi tiếng Tikai (thuộc Guatemala ngày nay) là một ví dụ.
Để có được thạch anh, người ta sẽ phải mua nó từ những nơi rất xa. Vì vậy, hoàng gia Maya đã quyết định sử dụng “công nghệ sinh học” cổ xưa. Cây thủy sinh ứng dụng bao gồm cói, sậy, đuôi mèo (cỏ cát, cỏ nến)…
Những loài thực vật này đã được tìm thấy trong trầm tích từ các hồ của người Maya cổ đại.
Chúng có khả năng làm giảm độ đục của nước và hấp thụ nitơ và phốt pho. Bằng chứng rõ ràng cho thấy người Maya đã tích cực trồng chúng bên trong hồ chứa, thay thế chúng định kỳ.
Trong số các loài thực vật thủy sinh được sử dụng có loài hoa súng bản địa Nymphaea ampla, loài cây chỉ phát triển mạnh ở vùng nước sạch.
Điều này giúp giải thích một bí mật lớn: Hoa súng tượng trưng cho hoàng gia Maya. Bởi vì hoàng gia Maya có được địa vị nhờ công nghệ cung cấp nước sạch “vượt thời gian”.
