Ngộ độc cadmium lâu dài sẽ làm tổn thương chức năng thận, tăng đào thải các protein có trọng lượng phân tử thấp qua nước tiểu và tạo thành sỏi thận.
Tại sao cadmium có trong thực phẩm?
Một thanh cadmium nguyên chất 99% – (Ảnh: WIKIMEDIA).
Một giảng viên khoa Hóa trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia TP.HCM) cho biết cadmium là kim loại nặng, có màu trắng xanh.
Thông thường cadmium hiếm khi được phát hiện ở dạng nguyên chất mà thường kết hợp với một số nguyên tố để tạo thành các hợp chất như cadmium oxit, cadmium sulfide, cadmium chloride, cadmium sulfate.
Trong tự nhiên, các hợp chất cadimi thường có mặt cùng với một số hợp chất photpho. Đây chính là lý do cadmium thường xuất hiện trong một số loại phân bón, đặc biệt là phân lân.
Các nhà nghiên cứu của Viện ICAR (Ấn Độ) cho rằng, nguyên liệu quan trọng để sản xuất phân bón chứa lân là đá phốt phát . Những loại đá này thường chứa hợp chất cadmium.
Trong quá trình lắng đọng qua hàng triệu năm, cadmium có nguồn gốc từ đá núi lửa cùng với phốt pho từ xương động vật, ngưng tụ thành khoáng chất photphat.
Một số loại phân lân thường chứa hàm lượng cadmium cao – (Ảnh: ALAMY).
Trong khi lân là nguyên tố quan trọng thúc đẩy quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trồng, hỗ trợ rễ, hoa, quả thì cadmium không có tác dụng gì đáng kể đến sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe cây trồng. Sức khỏe con người nếu lượng lớn cadmium được tiêu thụ qua thực phẩm.
Tuy nhiên, trong quá trình sản xuất phân bón, nhiều nhà máy gặp khó khăn hoặc chưa “quan tâm” đến việc loại bỏ hoàn toàn lượng cadimi có trong nguyên liệu tự nhiên, một phần do giá thành, một phần vì sẽ ảnh hưởng đến chất lượng phân bón.
Lượng cadmium dư thừa trong phân bón có thể tích tụ theo thời gian, xâm nhập vào đất và tích lũy trong cây trồng.
Theo các chuyên gia hóa học tại Đại học Trung Sơn, Quảng Châu (Trung Quốc), tồn dư cadmium trong nông sản cũng là do ô nhiễm cadmium trong đất.
Ở một số khu vực, các hoạt động khai thác mỏ và luyện kim thải ra khói hoặc nước bẩn có chứa cadmium, làm lộ diện đất. Các phương pháp quản lý tưới tiêu và cải tạo đất không đạt tiêu chuẩn sẽ không kiểm soát được ô nhiễm cadmium.
Cadmium gây hại cho thận, xương và hô hấp
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thực phẩm là nguồn tích lũy cadmium lớn nhất trong cơ thể ngoài hút thuốc. Điều đáng lo ngại là cadmium có thể di chuyển “một quãng đường dài”, từ khoáng chất, đất, thực vật rồi vào cơ thể con người.
Một số thực phẩm như rau xanh, đậu phộng, đậu nành, hạt hướng dương, khoai tây và các loại ngũ cốc, tinh bột… có thể chứa hàm lượng cadmium cao nếu trồng trên đất nhiễm cadmium nặng hoặc sử dụng phân bón. Phân bón có chứa một lượng lớn cadmium. Một số khảo sát cho thấy 98% lượng cadmium trung bình mà một người có thể tiêu thụ đến từ thực phẩm trên cạn, 1% từ hải sản và 1% từ nước uống.
Cũng theo WHO, giới hạn an toàn cho phép của cadmium trong nước uống là 3µ/l, trong không khí là 5ng/m3, lượng tiêu thụ tạm thời chấp nhận được hàng tuần là 25µg/kg. Vượt quá ngưỡng này, cadmium tích tụ theo thời gian sẽ để lại tác hại lâu dài.
Một số loại hải sản có hàm lượng cadmium cao – (Ảnh: TẠP CHÍ THỰC PHẨM MỚI).
Theo Viện Pasteur Nha Trang, cadmium tích tụ chủ yếu ở thận trong thời gian tương đối dài từ 10 – 35 năm . Ăn thực phẩm chứa hàm lượng cadmium cao sẽ gây rối loạn tiêu hóa như buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy.
Ngộ độc lâu dài sẽ làm tổn thương chức năng thận , tăng đào thải các protein có trọng lượng phân tử thấp qua nước tiểu và tạo thành sỏi thận.
Ngộ độc cadmium còn gây rối loạn chuyển hóa canxi , dẫn đến các bệnh về xương như loãng xương, biến dạng xương, phá hủy mô xương, gây loãng xương và đau xương.
Ngoài ra, cadmium còn gây tổn thương đường hô hấp với các triệu chứng như viêm mũi, giảm khứu giác, mất khứu giác. Hít phải bụi chứa oxit cadmium với liều lượng cao gây viêm phổi cấp tính có thể dẫn đến tử vong.
Phơi nhiễm nghề nghiệp lâu dài với hàm lượng cadmium cao gây ra các triệu chứng viêm phế quản và viêm phổi mãn tính (ho, khó thở, đau ngực, sốt); góp phần vào sự phát triển của bệnh ung thư phổi.
- Tác hại của nguồn nước bị ô nhiễm
- Nguyên nhân tiềm ẩn gây ngộ độc chì và thủy ngân tại nhà
- Phát hiện thi thể chứa lượng lớn thủy ngân của Công chúa Liệu Quốc: Ai gây ra hành vi tàn ác?
