Trung Quốc đã xây dựng 37 lò phản ứng hạt nhân chỉ trong 10 năm và có thể đạt tốc độ 8-10 lò phản ứng mới mỗi năm.
Để giảm sự phụ thuộc vào dầu khí nhập khẩu và loại bỏ dần các nhà máy nhiệt điện phát thải nhiều, chính phủ Trung Quốc đang chuyển sang một trong những loại năng lượng không tái tạo bền vững nhất. Theo Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), trong thập kỷ qua, Trung Quốc đã mua thêm 37 lò phản ứng hạt nhân, nâng tổng số lên 55 lò. So với cùng kỳ, Mỹ, quốc gia dẫn đầu thế giới với 93 lò phản ứng, chỉ bổ sung thêm 2 lò phản ứng, tờ Economist đưa tin.
Lò phản ứng Hualong 1 của Trung Quốc (Ảnh: Tân Hoa Xã)
Đối mặt với nhu cầu năng lượng ngày càng tăng, Trung Quốc không hề chậm lại. Họ đặt mục tiêu lắp đặt 6 – 8 lò phản ứng hạt nhân mỗi năm. Một số nhà chức trách cho rằng mục tiêu đó là khá thấp. Cơ quan hạt nhân Trung Quốc cho biết nước này có khả năng xây dựng 8-10 lò phản ứng mỗi năm. Hội đồng Nhà nước Trung Quốc đã phê duyệt kế hoạch xây dựng 10 lò phản ứng vào năm 2022. Tổng cộng, Trung Quốc có 22 lò phản ứng hạt nhân đang được xây dựng, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác.
Sự phát triển năng lượng hạt nhân bị đình trệ ở các nước phương Tây vì một số lý do. Lò phản ứng đòi hỏi chi phí trả trước lớn và mất nhiều năm để xây dựng. Ngành công nghiệp này được chính phủ quản lý chặt chẽ. Tuy nhiên, Trung Quốc đã mở đường cho năng lượng hạt nhân bằng cách cung cấp cho các công ty điện lực thuộc sở hữu của chính phủ những khoản vay lãi suất thấp cũng như đất đai và giấy phép. Các nhà cung cấp năng lượng hạt nhân nhận được trợ cấp gọi là biểu giá nạp điện. Tất cả những yếu tố trên giúp giá điện hạt nhân ở Trung Quốc giảm xuống còn khoảng 70 USD/MWh so với mức 105 USD ở Mỹ và 160 USD ở Liên minh châu Âu, theo IAEA.
Trung Quốc không tránh khỏi những lo ngại về an toàn khiến nhiều nước phương Tây ngần ngại trong việc sử dụng năng lượng hạt nhân. Sau thảm họa tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima Dai-ichi của Nhật Bản năm 2021, Trung Quốc đã tạm dừng chương trình xây dựng. Nhà chức trách cũng duy trì lệnh cấm xây dựng nhà máy hạt nhân trên đất liền, sử dụng nước sông để làm mát.
Nếu Trung Quốc muốn không có than và không có carbon vào năm 2060, Trung Quốc sẽ cần một nguồn năng lượng có thể giúp nước này đáp ứng nhu cầu phụ tải cơ bản (mức điện tối thiểu cần thiết để duy trì hoạt động của mọi thứ). . Năng lượng gió và năng lượng mặt trời ít phù hợp cho mục đích trên do phụ thuộc vào tự nhiên. Về sản lượng điện, các nhà máy điện hạt nhân của Trung Quốc vượt xa công suất lắp đặt điện mặt trời hiện nay. Hầu hết các lò phản ứng đều nằm ở ven biển, gần các trung tâm dân cư lớn, không giống như hầu hết các dự án điện gió và mặt trời phải đối mặt với thách thức truyền tải điện năng trên khoảng cách xa.
Trong những ngày đầu của chương trình, Trung Quốc đã nhập khẩu công nghệ hạt nhân. Họ vẫn phải phụ thuộc vào các nước khác về uranium, nhiên liệu dùng cho các lò phản ứng. Nhưng hầu hết các lò phản ứng mới hoặc sắp ra mắt đều dựa trên thiết kế của Trung Quốc, đặc biệt là lò phản ứng Hòa Long 1 . Với phần lớn thiết bị có xuất xứ trong nước, chương trình điện hạt nhân của Trung Quốc không bị cản trở nhiều bởi các hạn chế xuất khẩu.
Một số nhà khoa học và kỹ sư Trung Quốc đang thực hiện một dự án mới nhằm phát triển năng lượng nhiệt hạch. Các nhà máy nhiệt điện hạt nhân không cần uranium và tạo ra ít chất thải hạt nhân hơn nhiều so với các nhà máy phân hạch. Lò phản ứng nhiệt hạch kiểm soát plasma bằng nam châm siêu dẫn trong một quá trình gọi là ngăn chặn. Một lò phản ứng của Trung Quốc lập kỷ lục về thời gian giam giữ plasma lâu nhất ở nhiệt độ cao là 17 phút.
- Trung Quốc sẽ xây lò hạt nhân mạnh gấp 100 lần của NASA để khám phá Mặt Trăng và Sao Hỏa
- Công nghệ giúp Trung Quốc xây dựng lò phản ứng nhanh hơn
- Lò phản ứng hạt nhân thời tiền sử
