Hạt vi nhựa đang xâm chiếm gần như mọi ngóc ngách trên cơ thể con người. Các nhà khoa học đã phát hiện ra những hạt cực nhỏ này trong tinh dịch, sữa mẹ và thậm chí cả mô não.
Mặc dù các nhà nghiên cứu từ lâu đã biết về vi hạt nhựa trong môi trường nhưng chỉ gần đây họ mới phát triển các kỹ thuật để phát hiện chúng trong các cơ quan, mô và máu của chúng ta.
Hạt vi nhựa xuất hiện khắp nơi có thể gây ung thư, mất trí nhớ
Các hạt vi nhựa có chiều dài dưới 5 mm, xâm nhập vào cơ thể con người qua bao bì nhựa, một số loại thực phẩm, nước máy và thậm chí cả không khí. Từ đó, hạt này xâm nhập vào máu và gây ra những tác hại khó lường như ung thư, bệnh tim, mất trí nhớ và các vấn đề về sinh sản.
Các hạt vi nhựa có chiều dài dưới 5mm, xâm nhập vào cơ thể con người qua bao bì nhựa, một số thực phẩm, nước máy và thậm chí cả không khí – (Ảnh: Shutterstock).
Tỷ lệ vi nhựa cao đến mức ngày nay có rất nhiều cảnh báo và nghiên cứu về tác hại và khả năng xâm lấn của chúng đối với sức khỏe. Hạt vi nhựa được tìm thấy ở hầu hết mọi nơi trên thế giới , từ những nơi sâu nhất trên hành tinh như rãnh Mariana cho đến đỉnh Everest.
Vô số nghiên cứu cũng đã phát hiện ra hạt vi nhựa trong thực phẩm, đồ gia dụng như đường, muối, mật ong, hải sản, nước máy, chai nước và các mặt hàng thực phẩm được bọc trong nhựa.
Dianna Cohen, giám đốc điều hành của Liên minh ô nhiễm nhựa phi lợi nhuận, cho biết nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng một người bình thường ăn vào khoảng 5 gram nhựa mỗi tuần, tương đương với kích thước của một chiếc thẻ tín dụng.
Sau khi ăn vào, những hạt nhỏ này có thể di chuyển đến các cơ quan nội tạng như thận và gan, gây ra tác dụng phụ ở cấp độ tế bào.
Một nghiên cứu được công bố mới đây của các nhà khoa học đến từ Đại học Campania (Ý) cho biết, nhựa có trong hơn 50% mảng bám do động mạch bị tắc, gây nguy cơ đột quỵ cao.
Nhiều nghiên cứu đã cảnh báo về hạt vi nhựa
Năm 2023, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra sự phổ biến của vi hạt nhựa trong cơ thể con người. Các nhà khoa học tại Đại học Vassar (New York, Mỹ) đã cùng một nhóm người Áo nghiên cứu xem liệu hạt vi nhựa có thể vượt qua hàng rào máu não của chuột hay không.
Kết quả cho thấy một khi nhựa đến não, chúng có thể gây viêm và cản trở hoạt động của tế bào thần kinh . Lukas Kenner, nhà nghiên cứu đến từ MedUni Vienna, cho biết trong não, các hạt nhựa làm tăng nguy cơ viêm nhiễm, rối loạn thần kinh hay thậm chí là các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer hay Parkinson.
Các nhà khoa học đã phát hiện ra những hạt cực nhỏ này trong tinh dịch, sữa mẹ và thậm chí cả mô não – (Ảnh: Dieline).
Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng các hạt polystyrene , được sử dụng trong bao bì xốp đựng thực phẩm, xuất hiện trong não chỉ hai giờ sau khi tiêu thụ thực phẩm. Một nghiên cứu khác được thực hiện cùng năm đã phân tích 15 mẫu mô não, phát hiện ra 6 mảnh nhựa từ hai bệnh nhân bị u não.
Tương tự, các nhà khoa học từ Bệnh viện số 3 Đại học Bắc Kinh đã phát hiện ra hạt vi nhựa trong tinh dịch người. Nhóm nghiên cứu đã thu thập 30 mẫu tinh dịch và 6 mẫu tinh hoàn của bệnh nhân, phát hiện 11 mẫu tinh dịch và 4 mẫu tinh hoàn chứa các hạt rất nhỏ.
Phần lớn các hạt trong tinh hoàn là polystyrene (68%), trong khi polyethylene (PE) và polyvinyl clorua (PVC) có trong tinh dịch.
Các hạt vi nhựa cũng được tìm thấy trong tim lần đầu tiên vào năm ngoái bởi một nhóm nghiên cứu từ Bệnh viện Anzhen Bắc Kinh. Họ đã thu thập mô tim và mẫu máu từ 15 bệnh nhân trải qua phẫu thuật tim. Kết quả là tất cả các mẫu này đều chứa vi nhựa.
Trong máu, nhựa có thể dính vào màng ngoài của hồng cầu và ảnh hưởng đến khả năng vận chuyển oxy của chúng. Trong 5 loại mô tim, các nhà khoa học đã tìm thấy 9 loại nhựa khác nhau, bao gồm các hạt siêu nhỏ poly (methyl methacrylate), polyethylene terephthalate, được sử dụng trong hộp đựng quần áo và thực phẩm, và PVC.
Mặc dù số lượng mảnh nhựa được tìm thấy ở mỗi bệnh nhân là khác nhau nhưng nhóm nghiên cứu đã thu hồi được từ hàng chục đến hàng nghìn mảnh.
Năm 2022, các nhà khoa học đã có một khám phá đáng kinh ngạc khi lần đầu tiên họ tìm thấy hạt vi nhựa trong sữa mẹ. Một nhóm nghiên cứu tại Đại học Bách khoa Marche của Ý đã phân tích mẫu sữa của 34 bà mẹ khỏe mạnh và phát hiện hạt vi nhựa trong 3/4 số mẫu. Mỗi mẫu sữa chứa nhựa chứa từ một đến năm vi hạt.
Những hạt này đến từ PVC, polyethylene và polypropylene. Đây đều là những loại nhựa phổ biến trong các vật liệu khác nhau, từ chai nhựa và bao bì đến da tổng hợp, gạch lát sàn và tấm phủ đồ nội thất.
Những nghi ngờ đầu tiên về hạt vi nhựa
Kể từ năm 2020, các nhà nghiên cứu bắt đầu xem xét liệu vi hạt nhựa có thể được tìm thấy trong cơ thể con người hay không sau khi các hạt này được tìm thấy trên toàn cầu.
Một nhóm nghiên cứu tại Đại học bang Arizona đã tìm ra bằng chứng đầu tiên khi họ phân tích 47 mẫu mô, tiết lộ nhiều hạt tích tụ trong gan, lá lách và thận. Hạt vi nhựa thậm chí còn được tìm thấy trong nhau thai của con người.
- Phát hiện chấn động ở lõi băng Nam Cực
- Phát hiện hạt vi nhựa trong nước mưa, không chỉ nằm dưới biển nữa
- San hô từ chối trứng tôm, chọn ăn hạt vi nhựa
