Với quan niệm mang lại cuộc sống no đủ ở “thế giới bên kia”, nhiều vàng bạc, châu báu, châu báu trở thành đồ tùy táng được tìm thấy trong các ngôi mộ cổ. Tuy nhiên, trong quá trình khai quật mộ cổ đã xảy ra sự cố khiến các chuyên gia, nhà khảo cổ học phải “xoa đầu”. Đó là cách bảo vệ di tích văn hóa trong các ngôi mộ cổ.
Thông thường, những đồ cổ như lọ gốm, lọ vàng, bạc không sợ bị oxi hóa và có thể còn nguyên vẹn sau hàng nghìn năm. Nhưng những hiện vật khác thì không như vậy. Bởi nếu không được bảo vệ đúng cách, những hiện vật này có thể bị hư hại do quá trình oxy hóa hoặc các yếu tố khác.
Quá trình khai quật những ngôi mộ cổ gặp nhiều khó khăn khi các chuyên gia phải đối mặt với những cổ vật bị hư hỏng nặng.
Đồ tùy táng phản ánh tín ngưỡng hay tập quán sinh hoạt của người xưa. Ví dụ, nếu trứng gà được tìm thấy trong một ngôi mộ cổ, điều đó cho thấy chủ nhân của ngôi mộ có thể thích ăn trứng và duy trì sở thích này ngay cả sau khi chết. Đây cũng là biểu hiện của sự giàu có và địa vị không tầm thường của chủ nhân ngôi mộ.
Một hũ trứng gà được tìm thấy trong một ngôi mộ cổ có niên đại 2.500 năm ở huyện Lệ Dương, tỉnh Giang Tô vào tháng 3/2019.
Tuy nhiên, khi phát hiện những quả trứng gà trong những ngôi mộ cổ hàng nghìn năm, các nhà khảo cổ sẽ tuyệt đối không động vào để tránh hiện vật này bị hư hại. Ngay cả khi chạm vào bằng bàn chải mềm nhất, vỏ trứng cũng sẽ vỡ vụn do bị chôn sâu dưới lòng đất hàng trăm năm. Thay vào đó, các chuyên gia sẽ tiến hành sử dụng phương pháp chụp X-quang để xác định số. Đặc biệt, thông qua xét nghiệm ADN, các nhà nghiên cứu có thể xác định trứng trong các ngôi mộ cổ đã được ướp muối hay chưa.
Ngoài trứng gà, có hai thứ nhiều màu sắc mà các nhà khảo cổ học tuyệt đối sẽ không động đến ngay sau khi phát hiện trong các ngôi mộ cổ.
Những bức bích họa trong các ngôi mộ cổ tiết lộ nhiều thông tin quý giá về chủ nhân của những ngôi mộ cổ cũng như văn hóa, phong tục thời kỳ đó.
Đầu tiên là tranh tường. Đây là những bức tranh lớn được vẽ trên tường, vách ngăn hoặc trần nhà. Khi khai quật những ngôi mộ cổ, các nhà khảo cổ đã nhiều lần phát hiện ra những bức bích họa. Những bức bích họa này được chạm khắc hoặc vẽ trên tường của những ngôi mộ cổ.
Nhiều bức bích họa vẫn giữ được nguyên trạng với màu sắc và hình vẽ sống động nhờ môi trường ổn định trong các ngôi mộ cổ. Tuy nhiên, sau khi ngôi mộ cổ được mở ra, dưới tác động của quá trình oxy hóa, những bức bích họa quý giá này có thể bị hư hại hoặc chuyển sang màu đen trong chốc lát.
Vải lụa là hiện vật rất dễ bị hư hỏng trong quá trình khai quật mộ cổ.
Thứ hai là vải lụa . Trên thực tế, lụa được coi là một mặt hàng xa xỉ và quý hiếm vào thời cổ đại. Sản phẩm thậm chí còn được dùng để đặt tên cho “Con đường tơ lụa” , con đường thương mại nổi tiếng nối phương Đông với phương Tây. Do quý hiếm nên vải lụa cũng ít được tìm thấy trong các ngôi mộ cổ, vì loại vải này rất dễ bị hủy hoại.
Theo các nhà khảo cổ, nguyên nhân khiến vải lụa trong các ngôi mộ cổ dễ bị hư hỏng cũng tương tự như các bức bích họa. Cụ thể, dưới sự xúc tác của quá trình oxy hóa, chỉ cần chạm tay vào cũng có thể khiến những loại vải quý này bị hư hại .
Sở dĩ các nhà khảo cổ Trung Quốc không dám động đến lụa một phần là do những bài học trong quá khứ. Theo đó, vào những năm 1956 – 1958, khi khai quật Định lăng, lăng Vạn Lịch Hoàng đế nhà Minh, mặc dù đã tìm thấy nhiều cổ vật quý hiếm, trong đó có lụa. Tuy nhiên, do công tác khảo cổ học lúc bấy giờ còn lạc hậu, điều kiện vật chất còn rất nghèo nàn nên một số hiện vật phát hiện trong ngôi mộ này đã bị hư hỏng nặng.
Ban đầu, vải lụa trong lăng này rất tinh tế và lộng lẫy. Tuy nhiên, do môi trường thay đổi đột ngột, những báu vật này bắt đầu bị ẩm mốc và có thể bị hư hại chỉ cần va chạm nhẹ. Đây thực sự là một mất mát to lớn đối với cộng đồng khảo cổ.
- Khoan phá sông băng Ngày tận thế, hé lộ “bí mật ớn lạnh” 5.000 năm trước
- Ngôi nhà vách đá “không tranh chấp sự sống” hơn 100 tuổi sở hữu 2 yếu tố hiếm có
- Chung cư nằm trong lòng cầu vượt chỉ có 3 người ở nhưng không ai dám dọn đi
