Khủng hoảng dân số ở Hàn Quốc đã trở thành câu chuyện không mới. Ngay từ năm 2006, giáo sư nhân khẩu học tại Đại học Oxford (Anh) đã dự đoán nếu tỷ lệ sinh của Hàn Quốc tiếp tục giảm, nước này có thể trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới “biến mất”. sau nhiều năm.
Năm 2021, theo số liệu của chính quyền Seoul, Hàn Quốc, từ năm 1988 đến năm 2021, dân số Seoul lần đầu tiên giảm xuống dưới mốc 10 triệu người. 32 năm qua, Hàn Quốc liên tục đưa ra các chính sách khuyến khích người dân sinh con nhưng vẫn không thể ngăn dân số ngày càng thu hẹp. Đến năm 2022, tổng tỷ suất sinh của Hàn Quốc đã giảm trực tiếp xuống 0,78, chạm đáy ở mức thấp nhất thế giới. Nếu tình trạng này tiếp diễn, cứ ba phụ nữ Hàn Quốc thì có một người sẽ không có con. Tại thủ đô Seoul, tổng tỷ suất sinh hiện nay là 0,59 – một con số đáng báo động.
Lý do cho hiện tượng này là gì? Tại sao một giáo sư nhân khẩu học tại Đại học Oxford lại chắc chắn đến vậy về cuộc khủng hoảng nhân khẩu học ở Hàn Quốc ngay từ năm 2006?
Về khủng hoảng dân số, thực tế nó đang tồn tại ở nhiều nước trên thế giới nhưng mức độ nghiêm trọng là khác nhau. Nguyên nhân khiến Hàn Quốc thu hút nhiều sự chú ý đến vậy, thậm chí còn được dự đoán có khả năng “tự nhiên biến mất” có nhiều yếu tố chồng chéo và đều rất khó giải quyết.
Vấn đề bất bình đẳng giới
Khác với nhiều nước Âu Mỹ, vấn đề dân số già đi ở xứ sở kim chi liên quan nhiều đến một tư tưởng đã ăn sâu vào tư duy của người dân Hàn Quốc: trọng con trai hơn con gái. Theo quan điểm của hầu hết chúng ta, chủ đề “thích con trai hơn con gái” dường như không dẫn đến sự suy giảm dân số. Nhưng ở Hàn Quốc và trong xã hội phát triển hiện nay, hiện tượng ưa thích con trai hơn con gái đã trở thành điểm nguy hiểm nhất trong vấn đề già hóa dân số. Không những vậy, tỷ lệ nam nữ chênh lệch cao sẽ khiến nhiều nam giới không tìm được bạn đời. Tư tưởng bất bình đẳng giới là nguyên nhân khiến phụ nữ không muốn kết hôn và sinh con vì xã hội bên ngoài đặt quá nhiều kỳ vọng.
Trong Báo cáo khoảng cách giới tính toàn cầu năm 2022, Hàn Quốc xếp thứ 99 trên 146 quốc gia. Cựu Bộ trưởng Bộ Bình đẳng giới Hàn Quốc Jung Hyun-baek từng nói: “Nếu vấn đề bình đẳng giới không được giải quyết, tốc độ tăng dân số của Hàn Quốc cũng sẽ trì trệ”.
Ảnh hưởng từ nền kinh tế
Kể từ những năm 1950, nền kinh tế Hàn Quốc phát triển với tốc độ chóng mặt khiến dân số nước này tăng vọt không kiểm soát. Vào những năm 1960, tổng tỷ suất sinh của Hàn Quốc đạt 5,5, một khoảng cách rất lớn so với 0,72 vào năm 2023.
Từ năm 1962, nhằm kiểm soát tỷ lệ sinh, Hàn Quốc dần dần tuyên truyền rộng rãi chính sách sinh ít con. Chiến dịch này kéo dài khoảng 10 năm cho đến khi đất nước có ít trẻ sơ sinh hơn như kế hoạch.
Nền kinh tế Hàn Quốc bắt đầu bùng nổ từ đầu những năm 1990 và thời kỳ này còn được gọi là “kỷ nguyên sông Hàn kỳ diệu”. Nhưng giai đoạn này không kéo dài được lâu và bị phá vỡ bởi cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997. Trong cuộc khủng hoảng tài chính, nền kinh tế Hàn Quốc bị ảnh hưởng nặng nề. Trong thời buổi kinh tế khó khăn, người ta sinh ít con vì lý do đơn giản là không đủ điều kiện vật chất. Điều kiện xã hội cạnh tranh cũng ngăn cản giới trẻ kết hôn và sinh con. Chưa kể trong thời kỳ đầu kinh tế tăng trưởng, giá bất động sản cũng tăng cao khiến hôn nhân trở thành một chuyện tốn kém.
Đầu thế kỷ 21, khi Hàn Quốc phát hiện số người già tiếp tục tăng và tỷ lệ sinh có dấu hiệu giảm, nước này lại bắt đầu thắt chặt kiểm soát tỷ lệ sinh. Nhưng tại thời điểm này, những nỗ lực đã quá muộn. Ngay cả khi chính phủ “tài trợ xúc tiến hôn nhân” cho giới trẻ và đưa ra nhiều chính sách khuyến khích, người dân vẫn không muốn sinh con nữa. Hàn Quốc thậm chí còn đưa ra chính sách nam giới có thể được miễn nghĩa vụ quân sự nếu có 3 con, nhưng điều này chỉ tạo ra nhiều tranh cãi vì phụ nữ là người sinh con nhưng nam giới lại được ưu đãi hơn.
Với sự phát triển của Internet và áp lực kinh tế mạnh mẽ, một vấn đề nghiêm trọng hơn cũng xuất hiện ở Hàn Quốc và nhiều quốc gia khác: tâm lý và quan điểm của người dân về sinh con thay đổi. Ngày nay, việc phụ nữ và nam giới trẻ có ý tưởng sống một cuộc sống độc thân, không có con đã trở nên phổ biến hơn nhiều. Họ không còn phải đối mặt với nhiều định kiến, áp lực xã hội như trước rằng chỉ cần có một gia đình là đủ để có một cuộc sống trọn vẹn.
Mặc dù sự “mất tích” mà giáo sư Đại học Oxford đề cập có thể phải mất hàng trăm năm nữa mới xảy ra ở Hàn Quốc nhưng dân số già và tỷ lệ sinh thấp thực sự là một vấn đề nhức nhối. mà quốc gia châu Á này cần phải giải quyết ngay bây giờ.
